Wat is vitamine K & K2?

Vitamine K bestaat in twee vormen met elk hun eigen kenmerken.

• Vitamine K1 (fylloquinon) komt vooral voor in groene bladgroenten en wordt hoofdzakelijk geassocieerd met processen die te maken hebben met de bloedstolling.
  
• Vitamine K2 (menaquinonen) omvat een groep verbindingen die ook in gefermenteerde voeding voorkomen en in beperkte mate door darmbacteriën worden aangemaakt.

Vitamine K2 komt voor in verschillende vormen, de zogeheten menaquinonen: MK-4, MK-5, MK-6, MK-7, MK-8, MK-9 en MK-10. Deze varianten verschillen in opbouw en biologische beschikbaarheid.

De opname van vitamine K wordt verbeterd wanneer het samen met vet wordt geconsumeerd, bijvoorbeeld tijdens of na een maaltijd. Dit komt doordat vitamine K een vetoplosbare vitamine is.

Wat doet vitamine K?

Vitamine K levert een erkende bijdrage aan de normale bloedstolling.*
Vitamine K2 wordt, afhankelijk van de vorm, ook in verband gebracht met het behoud van normale botten.*

*Deze gezondheidsclaims zijn goedgekeurd door de EFSA bij een voldoende dagelijkse inname.

De naam ?vitamine K? komt van het Duitse woord Koagulation, dat verwijst naar de rol van deze vitamine in het stollingsproces van het bloed.

Welk fruit en welke groenten bevatten veel vitamine K?

Vitamine K2 zit voornamelijk in voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong. Het wordt gemaakt door bacteriën tijdens een fermentatieproces.

Dieren kunnen in hun darm vitamine K1 uit plantaardige voeding omzetten in vitamine K2. De mens kan dit ook, maar is daarin minder efficiënt dan dieren.

Het Japanse sojagerecht natto, aal (paling), kaas, boter, vlees en kombucha zijn goede bronnen van vitamine K2.

Groenten zijn dan weer een goede bron van vitamine K1. Spinazie, broccoli, snijbiet, boerenkool, peterselie, kool en andijvie zijn voorbeelden hiervan.

Hoeveel K2 per dag nodig?

De Gezondheidsraad adviseert een inname van 70 microgram vitamine K per dag. Dit advies geldt vooral met oog op de functie van vitamine K1 voor de bloedstolling, maar deze norm houdt geen rekening met de andere rollen. Voor vitamine K2 zijn geen specifieke richtlijnen vastgesteld.

Risicogroepen voor vitamine K-tekorten zijn onder meer baby?s, post-menopauzale vrouwen na de menopauze en mensen met chronische aandoeningen.

Hoe weet je of je vitamine K tekort hebt?

Tests om vitamine K-spiegels na te gaan worden niet vaak gebruikt. Een tekort aan vitamine K wordt veeleer ontdekt bij overmatige bloedingen (uit wondjes, de neus, in de maag of in de arm) of blauwe plekken. Bloed kan te zien zijn in de urine of de ontlasting, of de ontlasting kan zelfs teerachtig zwart zijn. Krijg je last van een of meerdere van deze symptomen, dan kan je aan je huisarts vragen om een bloedtest te doen.

Hoe lang moet je vitamine K nemen?

Hoe lang je vitamine K moet nemen hangt af van hoe groot je tekort is. Om de opname te verbeteren, neem je een supplement best bij een maaltijd die vetten bevat.

Een supplement met vitamine K begint doorgaans al na 6 à 10 uur te werken en bereikt een maximaal effect na 1 of 2 dagen.

Onderzoek heeft aangewezen dat het veilig is om 10 mg K1 en 45 mg vitamine K2 per dag te gebruiken, en dat twee jaar lang.

Wat zijn de bijwerkingen van vitamine K2?

Afgezien van sporadisch spijsverteringsproblemen, komen bijwerkingen van vitamine K eigenlijk niet voor.

Zeldzame bijwerkingen zijn onder meer een verminderde appetijt, moeilijkheden met ademen of slikken, allergische reacties of zwellingen, spierstijfheid, zenuwachtigheid, bleekheid, en gele ogen en huid.

Als je een van deze bijwerkingen ervaart, dan dien je onmiddellijk contact met je arts op te nemen.

Is te veel vitamine K gevaarlijk?

Nee, vitamine K is niet gevaarlijk. Er is ook geen aanvaardbare bovengrens vastgesteld. Toxiciteit komt zelden voor en als het voorkomt, dan zal het te maken hebben met supplementen en niet met voeding.

Let wel op voor interacties met andere geneesmiddelen. Zo kan vitamine K een wisselwerking hebben met bloedverdunners, anti-epileptica, antibiotica, cholesterolverlagers, en afslankmiddelen.

Neem je een van die medicijnen, dan kan je best eerst aan je arts vragen of een supplement met vitamine K veilig is.

Kan een baby te veel vitamine K krijgen?

Vitamine K-vergiftiging is zeldzaam, maar komt het meest voor bij baby?s die flesvoeding krijgen. Daarin zit namelijk extra vitamine K. Dat is belangrijk, maar soms zijn die hoeveelheden te groot.

De gevolgen van vitamine K-toxiciteit bij baby?s kan zich uiten in geelzucht, bloedarmoede en verhoogde bilirubinewaarden.

Waarom D3 met K2?

Vitamine D3 en vitamine K2 worden vaak samen gebruikt in supplementen. Dit komt doordat beide vitamines betrokken zijn bij processen in het lichaam die te maken hebben met calciumhuishouding.

Vitamine D draagt bij tot de normale opname van calcium uit de voeding.*
Vitamine K draagt bij tot het behoud van normale botten en een normale bloedstolling.*

*Deze gezondheidsclaims zijn goedgekeurd door de EFSA bij een voldoende dagelijkse inname.

Hoewel beide vitamines apart werkzaam zijn, worden ze in sommige gevallen gecombineerd in supplementen. Overleg met een arts of voedingsdeskundige kan helpen bij het bepalen of zo’n combinatie geschikt is.