Collageen Poeder

Wat is collageen?

Collageen, afgeleid van het Griekse woord voor lijm (kolla), is het eiwit dat het meest voorkomt in het menselijke lichaam. Het heeft een harde, onoplosbare en vezelige structuur. Collageen fungeert als een ondersteunende structuur en verankert de cellen aan elkaar. Het zit in de onderste lagen van de lederhuid en zorgt er voor een grote trekspanning. Collageen is dus de basis voor alle bindweefsels in het lichaam en garandeert de stabiliteit van de huid, pezen, spieren, botten en ander bindweefsel. Het maakt een belangrijk deel uit van de extracellulaire matrix.

Wat zijn de verschillende soorten collageen?

De collageensuperfamilie omvat 28 leden die worden onderscheiden via Romeinse cijfers. 

Collageen type I, dat een structurerende rol heeft, komt het meest voor in het lichaam en zit in:

• de bloedvaten;
• het bindweefsel en het kraakbeen;
• de botten, pezen en gewrichtsbanden;
• huid, haar en nagels.

Collageen type II 

vinden we in de tussenwervelschijven, de ribben, de gewrichten, de neus, het strottenhoofd en de luchtpijp. Het speelt een rol met betrekking tot flexibiliteit en elasticiteit. 

Collageen type III zit dan weer in de bloedvaten, de weefsels en de huid. Dat type collageen heeft voornamelijk een ondersteunende rol. 

Collageen type IV zit voornamelijk in de huid en staat in voor de groei en regeneratie van cellen. 

Collageen type V vind je vooral terug in het haar en heeft een structurerende rol. Het gemeenschappelijke structurele kenmerk van de verschillende types collageen is de aanwezigheid van een drievoudige helix die kan variëren van het grootste deel van hun structuur (96% voor collageen I) tot minder dan 10% (collageen XII). Collageen speelt een structurele rol in je lichaam en draagt bij tot de mechanische eigenschappen, de organisatie en de vorm van de weefsels.

Hoe maakt je lichaam collageen?

Om collageen aan te maken combineert je lichaam aminozuren die het binnenkrijgt via eiwitrijk voedsel. Deze aminozuren zal je lichaam omzetten in collageen in gespecialiseerde cellen, namelijk de fibroblasten. Vooral glycine, proline en hydroxyproline zijn in dit opzicht belangrijke aminozuren. 

Tijdens het omzettingsproces van aminozuren naar collageen gebruikt je lichaam vitamine C, zink en koper. Een tekort aan vitamine C kan bijvoorbeeld zorgen voor onstabiele collageenvezels die gemakkelijk uiteenvallen. 

Bestaand collageen en de aanmaak van nieuw collageen wordt verstoord door overmatige blootstelling aan schadelijke UV-straling, het eten van suiker, roken en cafeïne. 

Een gezonde levensstijl zorgt dus voor gezonde collageen. Ook vermindert de collageenaanmaak al vanaf je 25ste. Na je 50ste maakt het lichaam zelfs bijna geen collageen meer aan. Een dunnere huid en minder soepele gewrichten komen om die reden vaak voor bij ouderen.

Welke voeding bevat het meeste collageen?

Bottenbouillon, kip, rundvlees, varkensvlees, vis en schaaldieren zijn een goede bron van collageen. Eiwit bevat zelf geen collageen, maar wel aminozuren om de lichaamseigen aanmaak te stimuleren. 

Die aminozuren vind je overigens ook in bonen. Ben je vegetariër? Eet dan voldoende voeding met vitamine C om je collageenaanmaak te stimuleren. Citrusvruchten, bessen, tropisch fruit, tomaten en paprika’s zijn stuk voor stuk rijk aan vitamine C. 

Zorg ook voor voldoende zink en koper in je dieet. Je vindt dit bijvoorbeeld in cashewnoten. Kom je er niet met voeding, dan kan je kiezen voor een supplement. 15 gram collageen per dag in poedervorm kan de huidelasticiteit en gewrichtsflexibiliteit al ten goede komen.

Wat is beter, runder- of viscollageen?

Op de markt vind je verschillende soorten collageen, waaronder: 

1. Viscollageen

Deze vorm is het meest verwant aan het type in de menselijke huid en bestaat vooral uit collageen type I. Het wordt snel opgenomen en bevat bovendien omega-3 vetzuren die ook gunstig zijn voor de gezondheid. 

2. Rundercollageen

Dze vorm heeft nagenoeg dezelfde eigenschappen als viscollageen. Echter wordt het soms vermeden omdat via runderen ziektes overdragen kunnen worden. Deze vorm bevat collageen van type I en type III. 

3. Varkenscollageen

In tegenstelling tot rundercollageen is bij deze vorm de kans op ziekteoverdracht veel kleiner. Het wordt vaak gebruikt voor cosmetische procedures. 

4. Plantaardig collageen

Deze nieuwe vorm van collageen is plantaardig en heeft weinig raakpunten met het collageen van de mens. Echter helpen de ingrediënten wel om de lichaamseigen aanmaak te stimuleren. Van alle types is Type I-collageen het meest belangrijk voor het bindweefsel.

Een supplement of crème met dit type collageen is dus de beste keuze voor mensen. Collageensupplementen worden aangeboden in ongedenatureerde vorm of gehydrolyseerde vorm. 

Ongedenatureerd wil zeggen dat het collageeneiwit zijn oorspronkelijke vorm heeft behouden. Bij gehydrolyseerd collageen zijn de collageenmoleculen (peptiden) kleiner gemaakt en dus beter opneembaar voor het menselijke lichaam. Collageenpoeder bevat vooral de gehydrolyseerde vorm, terwijl capsules de ongedenatureerde vorm bevatten.

Hoe lang duurt het voordat collageen werkt?

Zodra de collageenpeptiden in de bloedbaan zijn opgenomen, kan ons lichaam dit collageen vrij snel gebruiken. Hoe snel collageen begint te werken hangt echter af van de huidige collageenniveaus in je lichaam. Bij een laag collageengehalte zal je sneller een verschil opmerken. 

Ook de dosis collageen speelt hier een belangrijke rol. Er is al heel wat onderzoek gedaan naar de werking van collageen. Zo zou je na 8 à 12 weken al een verschil moeten werken wat betreft elasticiteit van de huid. Voor de gewrichten duurt het wat langer.

Na 24 weken zou collageen effect hebben op de flexibiliteit. Collageen als supplement nemen is over het algemeen genomen veilig. Sommige mensen kunnen last krijgen van constipatie.

Is glucosamine hetzelfde als collageen?

Zowel glucosamine als collageen worden gebruikt ter ondersteuning van de gewrichten. Waar collageen een eiwit is, is glucosamine een aminosuiker (glucose en glutamine).

 Aminosuikers helpen om glycosaminoglycanen aan te maken. Glycosaminoglycanen vormen een belangrijk deel van collageenrijke weefsels. 

De gewrichten bestaan uit veel meer collageen dan glucosamine. Collageen speelt een essentiële rol in de regeneratie van gewrichten, terwijl glucosamine eerder als ‘smeermiddel’ werkt.