Kurkuma

Wat is kurkuma?

Kurkuma, ook wel bekend als Indiase geelwortel, is een specerij gewonnen uit de plant Curcuma longa. Het Engelse woord voor kurkuma is turmeric. Kurkuma wordt vaak toegevoegd als gele kleurstof en smaakmaker aan voeding. Als officiële kleurstof is het toegelaten onder het e-nummer E-100.

Wat is het verschil tussen kurkuma en curcumine?

De bioactieve chemische bestanddelen in kurkuma zijn uitvoerig onderzocht. Tot op heden zijn uit verschillende soorten kurkuma ongeveer 235 verbindingen, hoofdzakelijk fenolen en terpenoïden, geïdentificeerd.

Het belangrijkste bioactieve bestanddeel van kurkuma is een fenolverbinding bekend als curcumine.

Het is deels verantwoordelijk voor de karakteristieke gele kleur van kurkuma. Curcumine is de bekendste curcuminoïde. Daarnaast bevat kurkuma ook nog twee andere curcuminoïden:

1. demethoxycurcumine
2. bisdemethoxycurcumine.

Waar is kurkuma goed voor?

Naar de kwaliteiten van kurkuma is al heel wat onderzoek gedaan. Het kan ook bijdragen aan de normale werking van:

• soepele gewrichten*
• immuunsysteem*
• leverfunctie*
• spijsvertering*

Hoeveel kurkuma per dag is gezond?

In studies worden meestal doses van 500-2.000 mg kurkuma per dag gebruikt, vaak in de vorm van een extract met een curcumineconcentratie die veel hoger is dan de hoeveelheden die van nature in voedingsmiddelen voorkomen. Het gemiddelde Indiase dieet, dat een grote bron is van kurkuma, levert bijvoorbeeld 60-100 mg curcumine per dag.

Wat is beter, kurkumapoeder of -capsules?

Kurkumasupplementen zijn er in vele vormen, waaronder capsules, vloeistof en kauwbare gummies. Als je moeite hebt met het doorslikken van pillen, overweeg dan te kiezen voor een gummie, vloeistof of poeder.

Met poeder of vloeistof kan je ook beter inschatten hoeveel kurkuma en curcumine je binnenkrijgt. Capsules, bijvoorbeeld met fosfolipiden, zijn dan weer nuttig om de opname van de curcumine te verbeteren.

Hoe kan ik kurkuma het beste innemen?

Curcumine, het actieve bestanddeel in kurkuma, wordt slecht opgenomen door het lichaam. Dit heeft te maken met enerzijds de lage intestinale absorptiesnelheid en anderzijds het snelle metabolisme van curcumine.

Om dat te verhelpen worden kurkumasupplementen soms vergezeld van een actieve stof die de opname stimuleert. Zo kan piperine, een extract van zwarte peper, de afbraak van curcumine helpen vertragen.

Het nadeel is dat ook andere geneesmiddelen langer in het lichaam blijven door zwarte peper en dat kan soms wel nevenwerkingen veroorzaken. Ook kan zwarte peper irriterend zijn voor de darmen.

Ook kunnen vetoplosbare bestanddelen toegevoegd worden aan een supplement. Dit stimuleert de darmen om micellen (stoffen bestaande uit hydrofiele moleculen) te produceren die vetoplosbare bestanddelen via lymfe vervoeren.

Een voedingssupplement kan zelf ook micellen met curcumine bevatten. Een gekende vorm van micellen zijn de fosfolipiden die een hydrofiele kop en een hydrofobe staart hebben.

Wat zijn de nadelen van kurkuma?

Kurkuma kan een wisselwerking hebben met andere medicijnen. Zo kan je kurkumasupplementen beter niet combineren met antikankermedicijnen, bloeddrukverlagers en ontstekingsremmers. 

Gebruik van kurkuma als specerij in voeding heeft hier geen effect op. Dat voeding veiliger is, is te wijten aan het feit dat supplementen hogere concentraties curcumine bevatten.

Een veilige inname hiervan betreft 1 tot 3 milligram per kilogram lichaamsgewicht per dag, wat neerkomt op zo’n 4 tot 8 gram kurkumapoeder. Neem je er meer van in, dan kunnen bijwerkingen als diarree, misselijkheid en gewrichtspijn voorkomen.

Wat is het verschil tussen kurkuma en gember?

Gember en kurkuma zijn beide populaire specerijen om smaak te geven aan voeding. Beide zijn tropische planten die tot de Zingiberacaea-familie behoren.

Beide bevatten heilzame bestanddelen in hun wortelstokken, waardoor ze in de Traditionele Chinese Geneeskunde en Ayurveda als geneeskrachtige kruiden worden gewaardeerd. Gember en kurkuma hebben echter verschillende eigenschappen, kleuren, smaken en effecten.

Waar de curcuminoïden in kurkuma de belangrijkste stoffen zijn, vervullen vooral de gingerolen in gember die rol.

*Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.