Volgens een nieuwe studie, die volgende week wordt gepresenteerd tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de Radiological Society of North America (RSNA), kan het koppen van een voetbal meer schade aan de hersenen veroorzaken dan eerder werd gedacht.

Wat is koppen?
Koppen is een veelgebruikte techniek in voetbal waarbij spelers de bal met hun hoofd sturen. Onderzoekers hebben ontdekt dat herhaaldelijk met het hoofd de bal raken mogelijk gelinkt is aan neurodegeneratieve ziekten, zoals chronische traumatische encefalopathie (CTE). Dit is een hersenaandoening die verband houdt met langdurige hersenschade.

Wat zegt de studie?
Michael L. Lipton, arts en professor aan de Columbia University in New York, legt uit:

De effecten van herhaalde klappen op het hoofd zijn groter dan we dachten. Het kan leiden tot schade op plekken in de hersenen die we ook bij ernstige hersenziektes zoals CTE zien.”

Hij waarschuwt dat zelfs kleine maar herhaalde klappen op termijn schadelijk kunnen zijn.

De onderzoekers gebruikten een geavanceerde scanmethode (diffusion MRI) om in detail te bekijken hoe de hersenen van 352 amateurvoetballers eruitzagen. Deze spelers waren tussen de 18 en 53 jaar oud. Ze vergeleken hun hersenen met die van sporters die geen contactsport beoefenen, zoals hardlopers.

De resultaten laten zien dat voetballers die veel koppen, afwijkingen hebben in het witte hersenweefsel vlakbij diepe groeven in de hersenen. Dit soort afwijkingen wordt normaal gesproken gezien bij zware hersenverwondingen.

Wat zijn de risico’s?

• Frontal lobe (voorhoofdskwab): Dit deel van de hersenen, dat vaak geraakt wordt tijdens het koppen, is extra gevoelig voor schade.
• Leerproblemen: Spelers die vaker koppen, scoorden slechter op testen voor verbaal leren.
• Geen zichtbare hersenschade nodig: Zelfs zonder hersenschudding of diagnose van een hersenletsel kunnen de herhaalde klappen impact hebben.

Dr. Lipton benadrukt:

“Zelfs gezonde sporters zonder zichtbare verwondingen kunnen schade oplopen door herhaaldelijk koppen. Dit kan op lange termijn invloed hebben op hun hersenfunctie.”

Wat betekent dit voor jouw kind?
De studie toont aan dat herhaaldelijk koppen risico’s met zich meebrengt, ook al lijkt er op het moment zelf niets aan de hand. Het onderzoek roept ouders, trainers en spelers op om bewust om te gaan met deze risico’s en maatregelen te nemen om de hersengezondheid van jonge spelers te beschermen.

Wat kun je doen?

• Beperk het aantal kopballen tijdens trainingen en wedstrijden.
• Zorg voor goede technieken om koppen veiliger te maken.
• Informeer jezelf en je kind over de mogelijke risico’s van herhaald hoofdcontact.

Kopballen Verboden voor Jonge Voetballers in Engeland

Vanaf het seizoen 2024-2025 voert de Engelse voetbalbond (FA) een nieuwe regel in: opzettelijk koppen van de bal wordt verboden in alle jeugdwedstrijden voor kinderen onder 11 jaar. Deze maatregel wordt stapsgewijs ingevoerd en geldt in eerste instantie voor wedstrijden van onder-7 tot onder-9 teams. In latere seizoenen wordt dit uitgebreid naar hogere leeftijdsgroepen tot en met onder-11.

Volgens de FA is de nieuwe regel bedoeld om:

• Het risico op hoofdletsel te verminderen.
• Spelers meer mogelijkheden te bieden om technische vaardigheden met de bal aan de voet te ontwikkelen.
• Het spel vlotter te maken door de bal vaker laag te houden.

Wat betekent dit in de praktijk?

• Als een speler opzettelijk de bal kopt, krijgt het andere team een indirecte vrije trap.
• Bij koppen in het strafschopgebied wordt de vrije trap genomen vanaf de dichtstbijzijnde zijlijn van dat gebied.
• De regel geldt alleen voor wedstrijden, niet voor trainingen.

De impact op de jeugdvoetbalervaring
Voor veel kinderen en ouders zal dit een verandering zijn. Maar volgens experts biedt het juist kansen om nieuwe speltechnieken te leren en veiligere speelsituaties te creëren. “Onze focus ligt op een gezondere toekomst voor onze jonge spelers,” zegt de FA.

Is dit iets wat we straks ook bij ons te zien krijgen?

Michael L. Lipton

Michael L. Lipton is een arts en onderzoeker die zich specialiseert in het bestuderen van de effecten van hoofdletsels bij voetbal, met name het koppen van de bal. Hij is professor radiologie aan het Columbia University’s Vagelos College of Physicians and Surgeons en geaffilieerd professor biomedische techniek aan Columbia University in New York. Lipton heeft verschillende belangrijke studies geleid naar de gevolgen van koppen bij voetbal:

1. Hij ontwikkelde een gespecialiseerde vragenlijst om te bepalen hoe vaak spelers een voetbal met hun hoofd raken.
2. Hij leidde een tweejarig onderzoek dat aantoonde dat frequent koppen (meer dan 1500 keer in twee jaar) geassocieerd was met veranderingen in de microstructuur van de hersenen en een afname in verbaal leervermogen.
3. Hij was betrokken bij een studie die de integriteit van de overgang tussen grijze en witte stof in de hersenen onderzocht bij voetballers die regelmatig koppen.

Lipton’s onderzoek heeft bijgedragen aan het groeiende bewijs dat herhaaldelijk koppen van een voetbal, zelfs zonder gediagnosticeerde hersenschudding, kan leiden tot meetbare veranderingen in de hersenstructuur en -functie.

Bronnen

• https://www.sciencedaily.com/releases/2024/11/241127140217.htm
• https://www.bbc.co.uk/newsround/articles/c97z8dm7g11o