Reuma is niet één specifieke ziekte, maar meer een verzamelnaam voor heel veel verschillende aandoeningen die te maken hebben met het bewegingsapparaat.
Bij je bewegingsapparaat horen bijvoorbeeld je botten, pezen, gewrichten en spieren. Ze zorgen er samen voor dat je kunt bewegen. Er zijn ook vormen van reuma waarbij ook de organen betrokken zijn.
Onder de parapluterm reuma vallen meer dan 100 verschillende aandoeningen. In dit artikel gaan we ze niet alle 100 bespreken. Wel gaan we in op de 5 hoofdsoorten van reuma.
Ook bespreken hoe de diagnose tot stand komt en de behandeling. Tot slot gaan we in op het belang van bewegen bij reuma.
5 soorten reuma
Reuma is een verzamelnaam van een heleboel ziekten die we in 5 groepen kunnen indelen:
1. Ontstekingsreuma
Bij deze vorm speelt het immuunsysteem een belangrijke rol. Het immuunsysteem denkt dat er kwade indringers zijn en valt die cellen aan. Hierdoor ontstaan ontstekingen in je gewrichten. Die cellen zijn alleen geen kwade indringers, het zijn gewoon gezonde cellen.
De bekendste vorm van deze soort reuma is reumatoïde artritis. Vaak korten artsen deze ziekte af als RA. Andere bekende vormen zijn axiale spondylartritis (bijvoorbeeld de ziekte van Bechterew) en artritis psoriatica. Bij artritis psoriatica heb je klachten door de gewrichtsontstekingen, maar ook klachten van de huidziekte psoriasis.
2. Wekedelenreuma
Bij deze vorm van reuma heb je klachten aan je spieren, pezen of aan je slijmbeurzen. Fibromyalgie is een bekende vorm. Bij deze aandoening heb je last van chronische pijn in je spieren en bindweefsel. Naast pijn heb je bij deze aandoening vaak last van stijfheid en vermoeidheid.
Aan de spieren en het bindweefsel zijn geen afwijkingen te vinden. De oorzaak is nog onbekend. Voor mensen met fibromyalgie kan dat frustrerend zijn. Het is niet zichtbaar, maar het is er wel.
3. Artrose
Artrose is de meest voorkomende vorm van reuma. Bij artrose gaat de kwaliteit van het kraakbeen in het gewricht achteruit. Artrose kan ook bij jonge mensen voorkomen.
In een ander artikel gaan we dieper in op wat artrose is. Ongeveer 1,5 miljoen Nederlanders hebben er last van. In de volksmond noemen we artrose ook wel gewrichtsslijtage.
4. Osteoporose
Osteoporose is een aandoening die chronisch is waarbij de botsterkte afneemt. Een andere naam voor osteoporose is botontkalking. Eigenlijk is dat geen goede naam. Niet alleen de botmassa neemt af, maar ook de structuur van bot zal veranderen. Door deze veranderingen ontstaan gemakkelijk botbreuken.((2021, Osteoporose of botontkalking))
5. Jicht
Jicht (artritis urica) is een reumatische aandoening aan de gewrichten die veroorzaakt wordt door een te hoog urinezuurgehalte in het bloed. Het lichaam kan de urinezuren niet afvoeren en daardoor gaat het lichaam deze omzetten in een vaste vorm: urinezuurkristallen. Die kristallen komen terecht in je gewrichten en andere weefsels. Je witte bloedcellen willen die kristallen opruimen. Hierdoor ontstaat een ontstekingsreactie.((2021, Jicht: Oorzaken, Symptomen & Behandeling))((2021, Reuma))
De diagnose reuma
De diagnose reuma is soms moeilijk te stellen. Er zijn veel verschillende ziektes die allemaal onder het kopje reuma vallen. Iedere vorm heeft zijn eigen kenmerken en vaak lijken de klachten op klachten die ook goed bij een ander ziektebeeld kunnen horen.
Een arts zal altijd goed luisteren naar je klachten en extra vragen stellen. Zo’n vraaggesprek noemen we de anamnese. In eerste instantie zal je meestal als eerste bij je huisarts terecht komen. De huisarts zal kijken naar je gewrichten en kijken naar zwelling, roodheid, en ook voelen of een gewricht warm aanvoelt en kijken of er bewegingsbeperkingen zijn.
De huisarts kan je bij een vermoeden van reuma doorverwijzen naar een reumatoloog of naar een orthopeed. Er kan ook bloedonderzoek gedaan worden. Afwijkende waardes kunnen de diagnose reuma ondersteunen. Ook kan het zijn dat er een röntgenfoto gemaakt wordt van je gewricht. Op een röntgenfoto kan je afwijkingen aan gewrichten zien. Er bestaat geen test die meteen duidelijk uitsluitsel kan geven over of je wel, of geen reuma hebt helaas.((18 mei 2021, Rheumatoid arthritis))
Op tijd aan de bel trekken is belangrijk
Als je meerdere weken last hebt van je gewrichten, zonder dat er een duidelijke oorzaak voor is, is het verstandig om met je huisarts te praten. Bij reumatoïde artritis is het belangrijk om op tijd te beginnen met behandelen. Door op tijd te behandelen kan je een gunstiger ziektebeloop hebben en kan schade aan gewrichten voorkomen of vertraagd worden.((2011, Rheumatoid Arthritis: Early diagnosis and treatment outcomes))
Kan iedereen reuma krijgen?
Ja, eigenlijk wel. Zowel mannen als vrouwen kunnen reuma krijgen. Per ziekte kan er een verschil zijn tussen mannen en vrouwen. Mannen krijgen bijvoorbeeld veel vaker jicht dan vrouwen. Vrouwen daarentegen hebben weer iets meer kans op reumatoïde artritis. Reuma kan je op zowel jongere leeftijd, als op oudere leeftijd krijgen.
De oorzaak van reuma is niet bekend. Er zijn omgevingsfactoren die een rol kunnen spelen. Daarbij kun je denken aan overgewicht en roken. Erfelijkheid speelt een rol. In sommige families komt reuma vaker voor dan bij andere families. Het is niet zo dat als je ouders reuma hebben, jij het automatisch ook krijgt.((5 december 2018, Can You Inherit Rheumatoid Arthritis?))((2021, Reuma. Wat is het? Oorzaken en behandeling))((2017, 10 things you should know about rheumatic diseases))
Wat zijn de verschillen tussen artrose en reumatoïde artritis?
Artrose en reumatoïde artritis lijken op elkaar, en het is dus geen wonder dat mensen de twee verschillende aandoeningen door elkaar halen.
- Bij reumatoïde artritis is er sprake van een auto-immuunziekte. Het afweersysteem slaat op hol en keert zich tegen het eigen lichaam.
- In het geval van reumatoïde artritis uit dat zich in ontstekingen van de gewrichten waardoor ze pijn gaan doen, stijf worden en sneller slijten.((2021, Verschillen artrose en artritis))
Omdat artrose heel vaak voorkomt zullen we in een apart artikel dieper op in gaan.
Behandeling van reumatoïde artritis
Helaas is de ziekte nog niet te genezen. De ziekte kan wel behandeld worden door middel van medicijnen. Welk type medicijn je krijgt hangt onder andere af van de aandoening en de ernst van de symptomen. Medicijnen die in aanmerking komen zijn:
- Gewone pijnstillers zoals paracetamol.
- Pijnstillers met een ontstekingsremmer. We noemen deze groep medicijnen NSAID’s: Non Steroid Anti Inflammatory Drugs. Een voorbeeld van z’n medicijn is Diclofenac
- Corticosteroïden zoals Prednison.
- scDMARDS: dit zijn conventional disease-modifying antirheumatic drugs. Deze medicijnen onderdrukken de afweerreactie die op hol is geslagen. Voorbeelden zijn Methotrexaat en Azathioprine.
- bDMARD’s: biological disease-modifying antirheumatic drugs. Ook deze medicijnen onderdrukken de afweer. Deze medicijnen kunnen de activiteit van de aandoening onderdrukken op langere termijn.
- tsDMARD’s: Targeted synthetic disease-modifying antirheumatic drugs. Deze medicijnen verminderen de aanmaak van cytokines. Cytokines zijn de boodschappers tussen de afweercellen. Bij reuma geven ze de verkeerde boodschappen door, en daardoor kunnen ontstekingen ontstaan. Deze medicijnen noemen ze ook wel JAK-remmers, of januskinase remmers.((2021, Medicijnen – Reuma Nederland))((2021, Medicatie bij reuma))
Ook bij reuma is bewegen heel belangrijk
Om ervoor te zorgen dat je gewrichten goed beweeglijk blijven is bewegen van belang. Vooral low-impact sporten zoals zwemmen zijn geschikt. Oefeningen helpen ook om je spieren sterk te houden. Sterke spieren zijn belangrijk om je gewrichten te beschermen. Een goede balans tussen bewegen en rust is belangrijk. Een fysiotherapeut kan helpen met advies over geschikte sporten.((6 augustus 2020, Everything You Want to Know About Rheumatoid Arthritis))
Kan een dieet helpen tegen reuma?
Als je gaat zoeken naar de invloed van voeding op reuma kom je veel verschillende verhalen tegen. Het is moeilijk om een goed advies te geven dat wetenschappelijk goed onderbouwd is. Het is wel heel belangrijk om goed en gezond te eten. Ook is het van belang om niet te zwaar te worden. Dat geeft extra druk op de gewrichten.
Volgens arthritis.org kan je met voeding reuma niet genezen. Voeding kan wel een rol spelen bij het onder controle houden van ontstekingen en bij het behouden van een gezond gewicht. Volgens hun is een mediterraan dieet met veel fruit, goede vetten zoals Omega-3 vetzuren en groenten een goede keuze voor mensen met reuma.((2021, Foods That Can Help RA Symptoms))((2021, Bestaat een dieet dat helpt tegen artrose of reumatoïde artritis?))
Vind je onze blogs interessant? Schrijf je dan zeker in op de nieuwsbrief: