De rug is een belangrijk deel van het menselijk lichaam. Als je geen spierpijn hebt in de rug, dan merk je eigenlijk weinig van zijn aanwezigheid. Maar als je last hebt van je rug, dan merk je dat van je hoofd tot aan je tenen. Het is moeilijker om te bewegen.
Rugpijn kan verschillende vormen aannemen; van een flinke pijn in je onderrug tot een zenuwbeknelling vanuit de rug. Rugpijn kun je voelen in de rug, maar ook in de billen, benen of heupen. Soms gaat het gepaard met zwellingen in de rug of met ‘knopen’ in de spieren. Een doof gevoel in de billen en rondom de genitaliën zijn ook niet vreemd bij rugpijn. Daarom is het goed om voor je rug te zorgen.
Anatomie van de rug
Het centrale punt van de rug is de wervelkolom, welke uit 24 wervels, een heiligbeen en een staartbeen bestaat. Iedere wervel is een soort schijf met knobbels aan de achterkant en een opening in het midden. Deze openingen samen vormen een belangrijk kanaal voor het ruggenmerg. En dit ruggenmerg bevat weer de zenuwbanen die informatie versturen van en naar de hersenen door het gehele lichaam.
Tussen ieder wervelpaar bevinden zich dan weer afsplitsingen voor de zenuwbanen: deze gaan dieper het lichaam in om prikkels en signalen door te geven. Tussen de wervels in bevinden zich kraakbeenschijven, de zogeheten tussenwervelschijven. Dit zijn een soort stootkussentjes die voorkomen dat de wervels direct op elkaar komen te liggen. Ook vangen ze klappen op om je wervels te beschermen, bijvoorbeeld als je springt of valt.
Verder bestaat de rug uit twee grote rugspieren aan weerszijden van de wervelkolom, lage rugspieren rondom de heupen en natuurlijk de schouderspieren. Deze spieren zorgen ervoor dat je wervelkolom soepel kan bewegen.
Verschillende soorten rugpijn
Wanneer er iets mis is met de rug, uit zich dit vaak in pijn. Rugpijn kan hoog, laag en in het midden van de rug voorkomen. Zelfs nekpijn is een vorm van rugpijn. Het meest voorkomende is lage rugpijn. De meeste soorten pijn in de rug hebben te maken met overbelasting van de spieren.
Lage rugpijn
Lage rugpijn is vaak een vorm van spierpijn door overbelasting. Bijvoorbeeld door te lang zitten, staan en sporten. Lage rugpijn kan ook veroorzaakt worden door buikpijn, blaasontsteking, menstruatieklachten en nierklachten. Dat komt doordat de pijn aan de inwendige organen dan doortrekt naar de onderrug, meestal rondom het heiligbeentje en het staartbeentje. Lage rugpijn kan voorkomen bij zwangerschap en het hebben van overgewicht.((9 juni 2018, Prevention and treatment of low back pain: evidence, challenges, and promising directions))
Spit
Een andere vorm van lage rugpijn heet spit en het lijkt alsof de pijn de rug in is geschoten. Bij spit kun je jezelf niet of nauwelijks bewegen en straalt de pijn door naar de billen. Dit ‘erin schieten’ van spit wordt veroorzaakt door een plotselinge verkeerde beweging. Bijvoorbeeld door het bukken, spitten, draaien of opstaan. Het is te vergelijken met een plotselinge kramp in de spieren.
Middenrugpijn
Rugpijn die zich voordoet ten hoogte van de minder beweeglijke borstwervels, noemen we middenrugpijn. Meestal wordt het veroorzaakt door een val, plotselinge beweging of te lang in dezelfde houding te hebben gezeten of gestaan. Deze vorm van rugpijn kan tevens voorkomen bij zwangerschap, menstruatie, reuma, stress en osteoporose.
Hernia
Zoals eerder genoemd bevat de rug tussenwervelschijven die schokken of stoten opvangen die de wervelkolom te verduren krijgt. Soms kan deze tussenschijf ‘wegschieten’ waardoor een zenuw in het merg wordt afgekneld. Dit geeft pijn, maar meestal niet in de rug, maar in het deel van het lichaam waarvan de zenuw wordt bekneld. Bijvoorbeeld in de benen, armen, schouders of hals. De beknelling geeft tintelingen, stijfheid en pijn in het betreffende ledemaat.
Een hernia moet door een arts behandeld worden. Je kunt een hernia proberen te voorkomen door sterke buik- en rugspieren te ontwikkelen. Zo worden de wervels vanzelf minder belast. De diagnose ‘hernia’ wordt door een arts bepaald. Wanneer je lang last hebt van rugklachten, nekklachten en uitstralingspijn en tintelingen in armen en benen, is het aan te raden de huisarts te raadplegen. Een hernia kan vaak alleen met een operatie worden opgelost.
Ischias
Wanneer een hernia (dus een tussenwervelschijf) op een heupzenuw drukt, dan voel je pijn door het hele been. Deze pijn die vanuit de rug komt, maar te voelen is in de benen wordt ischias genoemd. Deze diagnose moet door een arts worden gesteld, vaak na het uitvoeren van een onderzoek of het maken van een scan.((januari 2020, Rugpijn: typen, oorzaken en behandeling))
Nekpijn
Nekpijn wordt ook gerekend tot rugpijn. Vooral omdat het door kan stralen naar de schouders. Nekpijn ontstaat vaak door een verkeerde houding, zoals bij beeldschermwerk of als je zit te gamen op een tablet of telefoon. Uiteraard kan overbelasting een oorzaak zijn.((februari 2015, Epidemiology, Diagnosis, and Treatment of Neck Pain))
Oorzaken van rugpijn
Zoals al eerder genoemd kan rugpijn veroorzaakt worden door heel veel verschillende factoren. Spierpijn door een verkeerde houding of overbelasting komt het meest voor. Verder kan rugpijn ontstaan door een trauma (val of breuk), ouderdom (osteoporose of afname van het spierweefsel), scoliose, zwangerschap, menstruatie, reuma en meer. Er zijn risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van rugpijn vergroten. Een zittend beroep bijvoorbeeld. Maar ook werk waarbij je vaak hetzelfde doet, fysiek zwaar werk, ouder worden, zwanger zijn en overgewicht hebben, helpen niet om je rug te ontzien.
Zelf doen bij rugpijn
Bij normale rugpijn door overbelasting bijvoorbeeld helpt het om een warm bad of warme douche te nemen. Smeer het aangedane deel eens in met een spierwrijfmiddel, laat je masseren (of doe het zelf indien mogelijk) en neem een pijnstiller.
Blijf zoveel mogelijk bewegen. Zwemmen of lopen in het water kan je rug ontlasten en de pijn wegnemen. Fietsen kan ook fijn zijn bij rugpijn. Laat fysiek zwaar werk links liggen, laat je rug tot rust komen en probeer zitten, staan en liggen met elkaar af te wisselen om stijfheid te voorkomen. Overigens is dit laatste ook een goede tip om (lage) rugpijn te voorkomen.
En je leefstijl veranderen (bijvoorbeeld door meer te bewegen, gezonder te eten en wat af te vallen) helpt zeker om rugklachten te voorkomen. Hierbij is het vooral ook belangrijk om op je houding te letten. Zit rechtop, sta rechtop en als je dingen optilt doe je dat vanuit je benen en niet je rug.
Vitamines en voeding bij rugpijn
Calcium en vitamine D zijn aanraders voor een gezonde rug. Samen helpen ze mee aan een goede botgezondheid en voor het functioneren van de spieren. Het is daarom aan te raden om zuivel te gebruiken, want dat is rijk aan calcium én vitamine D. Een goed voedingssupplement met calcium en vitamine D voor botten, spieren en gewrichten kan ook bijdragen aan sterkere wervels en rugspieren.((21 augustus 2020, Back pain – Symptoms and causes – Mayo Clinic))((23 februari 2017, What is causing this pain in my back?))
Er is voeding die je op het menu kan zetten die een ontstekingsremmende functie kunnen hebben voor het lichaam. Rugpijn kan met zwellingen en dus lichte ontstekingen in het lichaam gepaard gaan. Avocado, vette vis, groene bladgroente, groene thee, knoflook, bessen, kurkuma en uien zouden hierbij kunnen ondersteunen.((5 februari 2018, Ontstekingsremmende voeding: 10 orthomoleculaire keuzes))
Naar de huisarts
Heb je lang last van rugklachten, bijvoorbeeld langer dan een week of twee? Ga dan naar je huisarts. Ook bij veelvuldig terugkomende klachten is dat een aanrader. [5] Wellicht kan fysiotherapie je helpen om met je rugklachten om te gaan. In ieder geval kan een arts of fysiotherapeut je leren je zit-, werk- en stahouding te verbeteren. Wellicht ‘hang’ je teveel in je rug of steun je teveel op één been. Of misschien staat je beeldscherm wel te laag.((8 juli 2015, Watching your pain site reduces pain intensity in chronic back pain patients))
Vind je onze blogs interessant? Schrijf je dan zeker in op de nieuwsbrief: