Pijn in de onderbuik: links en rechts

Pijn in de onderbuik, ook wel abdominale pijn genoemd, is pijn die we voelen in de buikspieren en de omgeving. Bij pijn in de bovenbuik denken we snel aan de maag en bij pijn in de onderbuik aan de darmen. De realiteit zit echter complexer in elkaar. Vandaag overlopen we de verschillende pijnregio’s in de boven- en onderbuik. We focussen hierbij specifiek op pijn veroorzaakt door de organen.

Is de pijn eerder te wijten aan je buikwand of buikspieren? Lees dan het artikel over een ontsteking aan de buikspieren.

Zorgwekkende symptomen van buikpijn

Afhankelijk van de geschiedenis van de patiënt zal een algemeen onderzoek van de pijn uitwijzen hoe ernstig de situatie is. Bij matige pijn kan een aanpassing van je levensstijl soelaas brengen. Bij intense pijn moet je zeker een dokter raadplegen of indien heel ernstig, onmiddellijk naar het ziekenhuis gaan. Wanneer de pijn wordt vergezeld van koorts, braken met bloed, bloederige stoelgang, ademhalingsproblemen of wanneer de pijn optreedt gedurende een zwangerschap, moet je zo snel mogelijk de dokter raadplegen.

Twee vragen die je moet stellen bij buikpijn

De twee volgende vragen kunnen een grote hulp zijn wanneer de dokter een diagnose moet maken van de oorzaak van de buikpijn.

1. Hoe is de pijn begonnen?

Pijn die plots opkomt betekent doorgaans een medisch noodsignaal. Het betekent altijd dat er plotseling iets gebeurd is in je lichaam.

2. Waar treedt de pijn op?

Over het algemeen gesproken is abdominale pijn aan de linkerkant vaker aanwezig bij vrouwen en jonge volwassenen. Toch zijn er tal van oorzaken van buikpijn aan de linkerkant, waarover hieronder meer. Abdominale pijn aan de rechterkant wordt doorgaans veroorzaakt door een appendicitis, wat de locatie van de appendix is. Maar je kan ook een van die uitzonderlijke gevallen zijn waarbij pijn rechtsonder iets anders betekent. Probeer de juiste positie van de pijn te vinden en dit kan de dokter bij zijn diagnose zeker van nut zijn.

Onderstaand schema toont de 4 verschillende zones die wij zullen bespreken:

Pijn in de bovenbuik zonder specifieke locatie

• Zure reflux: maagzuur veroorzaakt een branderig gevoel in je keel en pijn; dit gaat vaak gepaard met een opgeblazen gevoel of krampen.
• Gastro-esofageale refluxziekte (GERD): een chronische zure reflux die brandend maagzuur, pijn en misselijkheid veroorzaakt; op termijn kan de slokdarm ontsteken.
• Braken: maagzuur irriteer de weefsels van het spijsverteringskanaal en kan ook leiden tot pijnlijke buikspieren.
• Indigestie: te veel of verkeerde voeding leidt tot maagpijn, maagzuur en een opgeblazen gevoel.

Buikpijn linksboven (LUQ)

• Gastritis: het maagslijmvlies is gezwollen of ontstoken, en leidt tot pijn, misselijkheid, braken, gasvorming of een opgeblazen gevoel.

Buikpijn rechtsboven (RUQ)

• Cholecystitis: een galsteen blokkeert het galkanaal en zorgt voor een ontstoken galblaas; misselijkheid, braken, buik- en rugpijn zijn bekende symptomen.
• Hepatitis: een leverontsteking is meestal viraal, maar kan ook veroorzaakt zijn door alcohol- of drugsmisbruik.
  • Hepatitis A: een acute ontsteking door het eten van besmet voedsel.
  • Hepatitis B: een acute of chronische ontsteking ontstaan via besmet bloed of lichaamsvloeistoffen.
  • Hepatitis C: een chronische ontsteking verspreid via het bloed.
• Maagzweer: maagzuur veroorzaakt een gat in het spijsverteringskanaal; dit wordt veroorzaakt door H. pylori of overmatig gebruik van pijnstillers.

Pijn in de onderbuik zonder specifieke locatie

• Menstruatiekrampen: een opgeblazen gevoel, gas, krampen en constipatie zorgen voor buikpijn tijdens de menstruatie.
• Endometriose: weefsel dat normaal in de baarmoeder groeit, ontwikkelt zich elders (meestal in het bekken) wat leidt tot ernstige buikpijn.
• Urineweg- en blaasinfecties: infecties veroorzaakt door E. coli bacteriën leiden tot pijn, een opgeblazen gevoel en soms pijnlijk urineren.((15 november 2018, 15 possible causes of abdominal pain))
• Prostaatontsteking: een zeurende pijn in de onderbuik, gepaard met pijn in de onderrug en problemen met urineren.((8 maart 2019, Prostate Infection))

Buikpijn linksonder (LLQ)

• Diverticulitis: ontstoken diverticula in de spijsverteringswand leiden tot pijn.
• Nierkoliek: een nierkoliek ontstaat door de obstructie van de urinewegen door nierstenen.
• Constipatie: de druk op de dikke darm door een opeenhoping van afval, leidt tot pijn en steken in de onderbuik.
• Prikkelbare darmsyndroom (PDS): moeilijkheden om bepaalde voedingsmiddelen te verteren leidt tot pijn, gas, misselijkheid, krampen en opgeblazenheid.
• Ulceratieve colitis: een chronische inflammatoire darmziekte die ontstekingen en zweren in de dikke darmwand veroorzaakt.
• C. Diff. Colitis: een ontsteking van de dikke darm door de bacterie Clostridium difficile die ontstaat na een antibioticabehandeling.((2019, Abdominal Pain Locator: Where Does it Hurt?))
• De ziekte van Crohn: een chronische inflammatoire darmziekte die de spijsverteringsbekleding doet ontsteken, wat resulteert in pijn, gas, diarree, misselijkheid, braken en een opgeblazen gevoel.
• Coeliakie: een glutenallergie kan leiden tot een ontsteking van de dunne darm, wat leidt tot pijn, diarree en een opgeblazen gevoel.