Laatst bijgewerkt op 13 augustus 2025
Matcha is al eeuwenlang een vast onderdeel van de Japanse theeceremonie, maar de laatste jaren heeft het ook in Europa een ware opmars gemaakt. Van hippe lattes tot matcha in desserts en supplementen: dit felgroene poeder is niet meer weg te denken.
Maar wat is matcha precies? Welke eigenschappen maken het zo bijzonder? En wat is er aan de hand met de matcha-schaarste in Japan? In dit artikel ontdek je het allemaal.
Wat is matcha?
Matcha is een fijngemalen poeder van speciaal geteelde groene theebladeren (Camellia sinensis). In tegenstelling tot gewone groene thee, waarbij je het blad in water laat trekken en daarna verwijdert, drink je bij matcha het hele blad in poedervorm op. Hierdoor krijg je alle stoffen uit het blad binnen.
De productie van matcha is arbeidsintensief. De theeplanten worden enkele weken voor de oogst in de schaduw gezet, waardoor ze extra chlorofyl en aminozuren ontwikkelen. Na de oogst worden de bladeren gestoomd, gedroogd en tot een fijn poeder vermalen met stenen molens.
Herkomst en traditie
Matcha vindt zijn oorsprong in China tijdens de Tang-dynastie (7e-10e eeuw), maar werd in de 12e eeuw door Zen-boeddhistische monniken naar Japan gebracht. Daar ontwikkelde matcha zich tot een centraal onderdeel van de Japanse theeceremonie (chanoyu), een ritueel dat draait om harmonie, respect, zuiverheid en rust. De bereiding en het drinken van matcha zijn in deze traditie nauw verbonden met meditatie en mindfulness.
Eeuwenlang bleef matcha een drank voor de elite en voor religieuze ceremonies, maar tegenwoordig is het toegankelijk voor iedereen die de rijke smaak en de culturele betekenis wil ervaren.
Een paar feiten op een rij
- Herkomst: Japan (vooral Uji, Nishio en Shizuoka), maar ook in China en Taiwan geproduceerd.
- Kwaliteitsklassen: Ceremonial grade (hoogste kwaliteit, puur drinken), Premium grade (dagelijks gebruik) en Culinary grade (voor koken en bakken).
- Kleur: Hoe groener en feller, hoe verser en beter van kwaliteit.
- Prijs: Hoogwaardige Japanse matcha kan meer dan €50 per 30 gram kosten.
De populariteit van matcha
Matcha wordt vaak gepresenteerd als een “superfood”. Hoewel de term zelf geen officiële gezondheidsclaim is, weten veel mensen dat groene thee polyfenolen bevat zoals catechines, en cafeïne, die in matcha in hogere concentraties aanwezig zijn. Daardoor kiezen steeds meer mensen voor matcha als alternatief voor koffie of gewone thee.
Wat zijn de matcha gezondheidsvoordelen?
Om NVWA- en EFSA-conform te blijven, noemen we alleen eigenschappen die passen binnen toegestane gezondheidsclaims of algemeen aanvaarde voedingsinformatie.
- Bron van natuurlijke cafeïne
Deze groene thee bevat cafeïne, dat bijdraagt aan een toename van alertheid en concentratie. Omdat matcha ook het aminozuur L-theanine bevat, ervaren veel mensen een meer geleidelijke energieboost dan bij koffie. - Rijk aan polyfenolen (catechines)
Catechines zijn antioxidanten die voorkomen in groene thee. Antioxidanten helpen cellen beschermen tegen oxidatieve stress (toegestane claim voor bepaalde stoffen zoals vitamine E; voor catechines geldt dat alleen toegestane bewoordingen gebruikt mogen worden in commerciële context). - Volledig gebruik van het theeblad
Doordat je het hele blad consumeert, krijg je meer stoffen binnen dan bij gewone groene thee-infusies. Dit gaat om zowel smaakstoffen als natuurlijke voedingsstoffen. - Traditie en rustmoment
Het bereiden van deze thee – zeven, kloppen met een bamboe klopper en langzaam drinken – kan een rustgevend ritueel zijn. Het kan dus bijdragen aan een dagelijks mindfulness moment. - Veelzijdigheid in de keuken
Matcha kan worden toegevoegd aan smoothies, bakrecepten en desserts voor kleur en smaak.
Tips voor de juiste keuze en bereiding
Kies de juiste kwaliteit
Voor puur drinken kies je bij voorkeur ceremoniële matcha. Deze heeft een zachte, lichtzoete smaak. Voor koken en bakken is culinary grade geschikter.
Let op de herkomst
Japanse matcha staat bekend om de hoogste kwaliteitsnormen. Let op keurmerken en herkomstregio’s zoals Uji of Nishio.
Bewaar koel en donker
Matcha verliest snel kleur en aroma. Bewaar het in een luchtdichte verpakking, op een koele en donkere plek.
Gebruik de juiste temperatuur
Bij te hete temperaturen kan de thee bitter worden, dus zorg voor de juiste temperatuur om dit te voorkomen. Benieuwd wat de juiste temperatuur is? Dat ontdek je in het stappenplan hieronder!
Klop tot een schuimige laag
Gebruik een chasen (bamboe matchaklopper) en maak de juiste beweging voor een romige thee.
Geniet van je thee
Drink je een lekkere matchathee graag met water en ijs of gaat jouw voorkeur naar een warme matcha met melk? Wat het ook is, experimenteer en geniet.
Matcha maken: stap-voor-stap
Zelf matcha maken is eenvoudig als je de juiste stappen volgt. Zo krijg je een romige, schuimige thee zoals in de Japanse theeceremonie.
Stap 1 – Kies je matcha
Gebruik bij voorkeur ceremonial grade matcha voor een zachte, pure smaak.
Stap 2 – Zeef het poeder
Doe 1 tot 2 gram (ongeveer een halve tot één theelepel) matcha in een zeef boven je kom. Dit voorkomt klontjes.
Stap 3 – Voeg water toe
Gebruik water van ongeveer 80°C om bitterheid te vermijden. Voeg eerst een klein beetje water toe (20-30 ml) om een pasta te maken.
Stap 4 – Klop met een chasen
Gebruik een bamboe klopper en maak snelle W-bewegingen tot er een schuimige laag ontstaat.
Stap 5 – Vul aan en serveer
Voeg de rest van het water toe (tot ongeveer 60-100 ml totaal voor koicha, of meer voor usucha) en serveer direct.
Matcha-schaarste in Japan
Door de toegenomen wereldwijde vraag en beperkte productiecapaciteit kampt Japan de laatste jaren met een matcha-tekort. Vooral hoogwaardige ceremonial grade is moeilijk verkrijgbaar. (Bron) Sommige theeproducenten beperken export om de binnenlandse markt te bevoorraden. Dit leidt tot hogere prijzen en een verschuiving naar matcha uit China of Taiwan.
Blauwe matcha: een kleurrijk alternatief
Ondanks de naam is blauwe matcha geen echte matcha, omdat het niet wordt gemaakt van gemalen groene theebladeren (Camellia sinensis). Blauwe matcha wordt meestal gemaakt van gedroogde bloemblaadjes van de Clitoria ternatea (ook wel butterfly pea flower genoemd). Deze bloemen geven een felblauwe kleur die verandert naar paars als je er citroen of limoen aan toevoegt.
In tegenstelling tot groene matcha bevat blauwe matcha geen cafeïne, waardoor het populair is bij mensen die een cafeïnevrij alternatief zoeken. De smaak is milder en licht aards, en het wordt vaak gebruikt in latte’s, smoothies en desserts voor het visuele effect.
Wist je dat er ook zoiets bestaat als blauwe spirulina? Ontdek de voordelen van spirulina hier!
Conclusie
Matcha is meer dan een trend – het is een eeuwenoud product dat traditie, smaak en voedingswaarde combineert. Of je het nu drinkt als latte, verwerkt in een recept of puur bereidt volgens de Japanse theeceremonie, matcha biedt een unieke beleving. Let bij aankoop op kwaliteit, herkomst en versheid, en geniet van het rustgevende bereidingsritueel.