Kalium is een essentieel mineraal en elektrolyt dat een belangrijke rol speelt in de regulatie van vochtbalans, zenuwfunctie en spiercontracties in het lichaam. Een kalium tekort kan heel wat klachten geven. Meestal zijn ze van vage aard. Dit artikel bespreekt de oorzaken en symptomen van een kaliumtekort, en wat je eraan kunt doen.

Wat is een kalium tekort?

Een kalium tekort is het gevolg van lage bloedniveaus van kalium, een mineraal dat in groenten, fruit en vlees voorkomt. Kalium is nodig voor een goede spier- en zenuwstelselwerking.

Normale bloedkaliumspiegels liggen tussen de 3,6 en 5,2 millimol per liter (mmol / L). Te lage kaliumniveaus (minder dan 2,5 mmol / L) kunnen gevaarlijk zijn.

Meer over mineralen? In dit artikel lees je over voedingsbronnen en tekorten van het mineraal calcium.

Kalium tekort symptomen

De symptomen van een kalium tekort zijn meestal mild en kan je makkelijk verwarren met stress:

• Aanhoudende vermoeidheid;
• Stijve en verkrampte spieren;
• Tintelende en gevoelloze ledematen;
• Stemmingswisselingen en neerslachtigheid;
• Een onregelmatig hartritme.¹²

… zijn een aantal bekende symptomen van een kaliumtekort.

Oorzaken kalium tekort

Er zijn meerdere oorzaken van een kaliumtekort, waaronder:

• Verhoogde uitscheiding door bloeddruk- of hartmedicatie;
• Braken of diarree;
• Overmatig zweten;
• Een gebrek aan foliumzuur;
• Hartfalen;
• Problemen met de nieren;
• Verzuurd bloed bij diabetes;
• Te veel aldosteron in je bloed;
• Overmatig alcoholgebruik;
• Overmatig sporten;
• Overmatig gebruik van laxatieven.

Bewezen functies van kalium in het lichaam

#1. Kalium ondersteunt de hartgezondheid en de bloeddruk

Kalium is een mineraal die helpt bij de regeling van de bloeddruk, de bloedsomloop en de hartslag. Een dieet met te veel kalium en te weinig natrium kan leiden tot hoge bloeddruk en cardiovasculaire aandoeningen.

Kalium helpt, in combinatie met andere mineralen zoals calcium en magnesium, voorkomen dat vloeistof zich ophoopt in de cellen. Een opeenhoping van vloeistof verhoogt namelijk de bloeddruk en verstoort de bloedsomloop.

Te weinig kalium zorgt ook voor een onregelmatige hartslag, pijn op de borst en in ernstige gevallen voor een hartstilstand.

Ook interessant: Dit zijn 10 mythes over hart- en vaatziekten.

#2. Kalium ondersteunt de werking van het zenuwstelsel

Kalium leidt de zenuwimpulsen en elektrische signalen naar de hersenen in goede banen. Een gebrek aan kalium leidt tot vermoeidheid, concentratie- en leerproblemen, een slecht geheugen en humeurschommelingen.

#3. Kalium is belangrijk voor gezonde spieren

Door de vochtbalans in evenwicht te houden, speelt kalium een rol bij spierontspanning. Te weinig kalium kan leiden tot spierspasmen, -krampen en -pijn. 

Daarnaast zijn een verminderde spiermassa en vermoeiheid bij sporten mogelijk symptomen van een kaliumtekort.

Aanbevolen dagelijkse inname van kalium

De aanbevolen dagelijkse inname van kalium betreft:

• Baby’s (0-12 maanden): 400-700 milligram per dag
• Kinderen (1-8 jaar): 3.000-3.800 milligram per dag
• Tieners (9-18 jaar): 4.500-4.700 milligram per dag
• Volwassenen (+ 19 jaar): 4.700 milligram per dag
• Zwangere / borstvoedende vrouwen: 5.100 milligram per dag

Atleten hebben meer kalium nodig dan de ‘gewone’ mens. Ze hebben een hogere spiermassa en hun lichaam is afhankelijk van een effectieve bloedtoevoer.³

Kalium in voeding

Tekorten kan je het best aanvullen door meer voeding met die bepaalde stof in te nemen, en dat is ook het geval bij kalium.

Voedselbronnen rijk aan kalium zijn onder meer:

• Rode bieten
• Broccoli 
• Spinazie
• Asperges
• Paddestoelen
• Witte bonen en pintobonen
• Gewone en zoete aardappelen
• Bananen
• Grapefruit
• Avocado’s
• Meloen
• Tomaten
• Zuivel
• Noten en zaden
• Rundvlees⁴

Wil je liever opteren voor een voedingssupplement met kalium? Dan kan je altijd kiezen om bijvoorbeeld capsules in te nemen.

Bronnen:

1. 7 maart 2018, 8 Signs and Symptoms of Potassium Deficiency (Hypokalemia) ↩︎
2. 22 november 2017, Potassium Deficiency? 10 Signs You’re Not Getting Enough ↩︎
3. 10 maart 2021, Everything you need to know about potassium ↩︎
4. 9 maart 2018, You Probably Have Low Potassium — Start Eating These 12 Foods ↩︎