Over probiotica bestaat nog veel verwarring. Waarschijnlijk komt dat ook door de naam. Probiotica lijkt qua naam op antibiotica en prebiotica, maar het is en doet iets heel anders. Op die verschillen komen we later in dit artikel nog terug.
Wat is probiotica?
De naam probioticum komt van het Latijnse woord pro en dat mag je vertalen als ‘voor’ en het Griekse woord Bios. Bios mag je vertalen als ‘leven’. Een probioticum is een levend microbiologisch voedingssupplement. Het kan de gezondheid van de gastheer (dus jouw lichaam) mogelijk bevorderen. Dat komt doordat het microbiële evenwicht in de darm kan verbeteren door die microbiologische voedingssupplementen.((28 februari 2021, Probioticum))((11 augustus 2019, Probiotics))
De geschiedenis van probiotica
Vanaf begin 1900 weten we iets meer over probiotica. Het begint bij Louis Pasteur, hij identificeerde de micro-organismen die verantwoordelijk waren voor het fermentatieproces. Het was E. Metchnikoff die het verband zag tussen de langere levensduur van Bulgaarse plattelandsbewoners en de regelmatige consumptie van yoghurt.
Yoghurt is een gefermenteerd zuivelproduct. De term probiotica werd voor het eerst gebruikt door de Duitse wetenschapper Werner Kollath. De consumptie van probiotica gaat echter veel verder terug in de tijd. Melk werd heel vroeger bewaard in geitenvellen zakken. Door de zon ging die melk fermenteren.((november 2016, Probiotics History))
De effecten van probiotica
Er worden veel effecten toegeschreven aan probiotica. Het is echter wel goed om te beseffen niet alle claims waar zijn. Vroeger stonden er veel meer gezondheidsclaims op de verpakkingen van drankjes en yoghurt die verband hielden met probiotica.
Er zijn veel claims onderzocht door de Europese Voedselveiligheidsautoriteit. Ze keurden 1 claim goed: levende bacteriën in yoghurt melk die gefermenteerd is verbeteren de vertering van lactose bij mensen die lactose niet goed kunnen verteren. Het lijkt vrij mager, maar er zijn redelijk wat mensen die problemen hebben met lactose. Voor dit effect moeten er wel heel veel levende micro-organismen in de yoghurt zitten: 100 miljoen per gram.((21 april 2006, Probiotics and their fermented food products are beneficial for health))
Heeft probiotica effect op de weerstand?
Voor deze claim ontbreekt het wetenschappelijk bewijs. Toch zijn er wel onderzoeken gepubliceerd waaruit je zou kunnen afleiden dat probiotica effect heeft op het voorkomen van verkoudheid en griepachtige verschijnselen.
Er zijn ook wel aanwijzingen dat het gebruik kan helpen bij aandoeningen zoals PDS (prikkelbare darm syndroom). Deze aandoening noemen ze ook vaak IBS, Irritable Bowel Syndrom, of spastische darm.
Ook lijkt het te helpen tegen diarree die kan ontstaan na het gebruik van antibiotica. Bij het gebruik van antibiotica zijn ook de goede bacteriën in de darm dood gegaan en het aanvullen van die bacteriën lijkt goed te werken. Vooral de LGG-bacteriestam lijkt effectief in het bestrijden van diarree als gevolg van antibioticagebruik. LGG staat voor Lactobacillus rhamnosus GG. Met probiotica darmen gezond houden kan helpen om bepaalde ziekteverschijnselen te verminderen.((2021, Probiotica))((2021, Probiotica))((12 maart 2018, Prospective study of probiotic supplementation results in immune stimulation and improvement of upper respiratory infection rate))((5 oktober 2018, TNO: LGG meest effectieve bacteriestam bij antibioticagebruik))
Zijn er voedingsmiddelen met probiotica?
Ja, er zijn zeker voedingsmiddelen die van nature, of na een bewerkingsproces probiotica bevatten. Je hoeft dus niet per se bijzondere drankjes of yoghurttoetjes te kopen. Ook in heel gewone en vaak ook lekkere voedingsmiddelen die gezonde bacteriën bevatten.
De meest bekende soort is natuurlijk yoghurt. Het eten van yoghurt ondersteunt dus je darmflora. Omdat gewone yoghurt melkzuurbacteriën heeft die het maagzuur niet overleven mag je het geen probioticum noemen.
Een ander bekend gefermenteerd voedingsmiddel is zuurkool. Ook hüttenkäse heeft bacteriën die de darm levend kunnen bereiken, net als kefir. Andere voedingstoffen die genoemd worden zijn augurken, tempeh, kimchi (een Koreaans gerecht) en misosoep.
Wat is het verschil tussen probiotica en prebiotica?
Probiotica is de naam voor levende, goede bacteriën. Prebiotica zijn juist géén levende micro-organismen. Prebiotica zijn eigenlijk de voeding voor de goede darmbacteriën, en dus wel heel belangrijk voor je gezondheid.
Vezels kan je opdelen in twee soorten: fermenteerbare vezels en niet-fermenteerbare vezels. Fermenteerbare vezels worden in de darm afgebroken door bacteriën. Een deel van de vezels die fermenteerbaar zijn noemen we prebiotica. Heel kort door de bocht kan je zeggen: probiotica zijn de levende bacteriën zelf en prebiotica zijn de voeding voor onze darmbacteriën. Het verschil is maar één letter, en toch hebben ze dus een heel verschillende functie. Beiden zijn belangrijk voor een goede gezondheid.
De combinatie van probiotica en prebiotica noemen we ook wel synbiotica. Probiotica en prebiotica zijn dus van elkaar afhankelijk.((2021, Darmgezondheid en de rol van prebiotica))((1 februari 2001, Probiotics, prebiotics, and synbiotics – approaching a definition))
Wat is je microbioom eigenlijk?
Microbioom is een woord wat je 10 jaar geleden amper hoorde maar de laatste jaren heeft het veel meer aandacht gekregen. Wat is het en wat doet het?
Ieder mens heeft ongeveer 1,5 kilo aan microben in zijn of haar lichaam. Microben zijn heel kleine beestjes die bestaan uit onder andere bacteriën, schimmels, gisten en virussen. Samen vormen ze je microbioom. Het grootste deel van ons microbioom zit in de dikke darm. Het klinkt misschien een beetje eng, maar het is volkomen normaal om biljoenen bacteriën in je darm te hebben van wel 150 soorten.
Als je een gezond microbioom hebt dan heb je veel bacteriën van veel verschillende soorten. In je darm leven zowel goede als slechte bacteriën. Zolang ze met elkaar in evenwicht zijn gaat het goed. Als de slechte bacteriën langdurig de overhand hebben kunnen er klachten ontstaan. Bacteriën in de darm zijn noodzakelijk voor het verteren van voedsel. Je kunt dus helemaal niet zonder!
Factoren die van invloed zijn op je microbioom zijn: erfelijkheid, voeding, omgeving en geneesmiddelen. Een disbalans in je microbioom kan invloed hebben op de ontstekingsreactie in je lichaam en dat kan leiden tot een allergie. Je darmflora, huidflora en longflora lijken een relatie te hebben met allergieën. Op dit gebied is nog wel veel onderzoek nodig.((2021, Wat is het microbioom?))((5 februari 2019, Ligt de basis van allergieën in onze darmen?))
Mooie namen voor probiotica
De meeste namen van probiotica zijn heel mooi en klinken heel gewichtig en geleerd. De naam bestaat uit 3 delen: de geslachtsnaam, de soortnaam en de stamnaam. Dus bijvoorbeeld Lactobacillus rhamnosus GG is het woord Lactobacillus de geslachtsnaam, rhamnosus is de soortnaam en GG is de stamnaam.
Veel stammen hebben een specifieke werking. Je kan de specifieke werking vergelijken met vitamines: vitamine A doet iets heel anders dan vitamine C. Daarom zal op een goede supplementen ook altijd precies aangegeven staan wat er in zit en hoeveel.
Vind je onze blogs interessant? Schrijf je dan zeker in op de nieuwsbrief: