Nienke Gottenbos studeerde Kruidengeneeskunde en richtte in 2006 De Groene Vrouw op. Wat begon met workshops, ging al snel over in een praktijk en een webwinkel. Nienke richt zich vooral op de gezondheid van de vrouw en de darmgezondheid. Vandaag stellen wij Nienke enkele vragen over dit laatste onderwerp.
☛ Bekijk de website van De Groene Vrouw
Nienke, jij hebt al heel wat projecten rond gezondheid opgebouwd. Waar komt jouw inspiratie en motivatie vandaan?
Bij de vragen “waarom ben je ziek” of “waarom ben je gezond” kom je in heel veel gevallen terecht bij voeding en de darmflora. Deze twee componenten kan je maar moeilijk over het hoofd zien. Ik had een docent pathologie die zo enthousiast over darmflora praatte dat ik daar interesse in kreeg en verder op ben gaan bouwen.
Je schreef verschillende boeken, waaronder De Poepdokter – Gezond van Mond tot Kont. Wat motiveerde jou om boeken rond darmgezondheid te schrijven?
De kennis over de darmflora is pas sinds een tiental jaar bekender geworden. Een aantal jaren voor mijn boek uitkwam, schreef de Duitse Giulia Enders De Mooie Voedselmachine waarin ze over de werking van de spijsvertering en de darmflora vertelt. Ze schreef echter bijna niets over wat je kunt doen om die darmflora gezonder te maken. Vanuit mijn beroep wist ik veel over dat onderwerp en ik schreef er toen al blogs over.
Op een dag ontving ik een e-mail van de eigenares van een uitgeverij en naar aanleiding van een verstopping op vakantie mijn blogs had gelezen. Zij vroeg mij een boek te schrijven over dit onderwerp, en dat heb ik gedaan! Mensen weten ondertussen wel dat er bacteriën in de darm zitten, maar hoe zorg je voor die bacteriën? Deze vraag wou ik in mijn boek beantwoorden.
Met welk weetje over de darmflora pak jij graag uit?
Het is nog steeds onbekend dat darmflora niet alleen maar gaat over je buik, maar ook over alle andere aspecten van je gezondheid. De darmflora heeft bijvoorbeeld invloed op je hersenwerking; hoe goed je kunt onthouden en focussen. Zelfs waar je zin in hebt om te eten wordt bepaald door de darmflora. Die trek in zoetigheid is eigenlijk een boodschap vanuit de darm: als er bepaalde soorten in je darmen leven die dol zijn op suiker, kunnen die ervoor zorgen dat jij meer trek krijgt in zoetigheid. Daarnaast heeft de darmflora – wat trouwens heel actueel is – veel invloed op je immuunsysteem en dat hebben mensen nog niet helemaal door.
De een leegt z’n darmen na iedere maaltijd, de ander voelt zich prima bij slechts om de twee dagen ontlasten. Hoe kunnen we dit verschil verklaren?
Gedeeltelijk zit daar een stukje darmpersoonlijkheid – hoe je eet en hoe je spijsvertering werkt – in. Een keer per dag, twee keer per dag of eens per twee dagen ontlasten is normaal; als je echter vijf keer per dag of een keer om de vijf dagen ontlast, dan gaat er ergens iets niet goed. Misschien ligt dat extreme ontlastingspatroon wel aan allergieën of parasieten, of aan extreme verstopping. Als je ontlastingspatronen ongezond zijn, moet je je afvragen of je er iets aan kunt doen.
Veel mensen, vooral vrouwen, denken al snel dat er iets fout is met hun lichaam. Wanneer moeten we ons volgens jou echt zorgen maken over onze darmgezondheid?
Als je ontlasting niet optimaal verloopt. Een goede maatstaf is de Bristol Stool Chart die loopt van type 1 (verstopping) tot en met type 7 (diarree), en waarin type 3 en 4 normaal zijn.
Als je stoelgang te droog of te zacht is, of heel erg stinkt, of je een opgeblazen gevoel hebt, is er teken dat er iets aan de hand is. Dat zijn duidelijke aanwijzingen die mensen toch snel over het hoofd zien of bagatelliseren als ‘dat heeft iedereen toch wel eens’.. Dit mag voor mij toch meer aandacht krijgen.
Via jouw website kunnen mensen een onderzoekspakket darmflora aanschaffen. Hoe ben jij op het idee gekomen om deze service aan te bieden?
Wij werken in de praktijk heel vaak met ontlastingsonderzoeken. Als iemand bij mij komt met buikpijn kan ik niet zomaar zeggen wat er aan de hand is. Meerdere oorzaken kunnen namelijk dezelfde symptomen geven. Buikpijn kan komen door een ontsteking, maar ook door parasieten. Welke oorzaak de buikpijn veroorzaakt, weet je pas na ontlastingsonderzoek.
Een laboratorium gaat veel verder dan een huisarts en zelfs een specialist. Soms vinden ze in het ziekenhuis zelfs de oorzaak van het probleem niet. Wij zorgen voor een uitgebreid onderzoek om zo de oorzaak van een probleem te kunnen achterhalen. Ontlastingsonderzoek helpt dus om klachten beter te begrijpen. Andere therapeuten gokken maar als mensen klachten hebben. Wat als mensen een allergie hebben? Wij doen dat altijd al zo in onze praktijk.
Omdat we niet groot genoeg zijn om iedereen in Nederland en België te behandelen, werken we samen met een extern laboratorium. Met ontlastingsonderzoek kunnen we heel wat inzichten geven waarmee je ook zelf aan de slag kunt.
Tegenwoordig lezen we dat poeptransplantatie een oplossing kan zijn voor ziektes zoals Alzheimer. Wat is jouw mening hierover?
Op zich is dat een heel interessant idee, maar poeptransplantatie heeft heel veel invloed op de rest van je gezondheid, ook als het niet goed gaat. Hoe ziet een gezonde ontlastingsdonor eruit? Een vereiste is natuurlijk dat hij zelf niet kampt met parasieten of andere ziekteverwekkers.
Iemand die ziek is, maar een normaal postuur heeft, en ontlasting krijgt van een gezonde donor met overgewicht, kan later ook last krijgen van overgewicht. Ook als je ontlasting zou overnemen van iemand die last heeft van depressies, kun je na die transplantatie emotioneel instabiel worden, zelfs als het voordien mentaal goed ging met je. Je microbioom heeft steeds invloed in de omgeving waarin jij bent. Als je iemands microbioom overneemt, bestaat de kans dat je diens andere problemen overneemt.
Als we aan comfort food denken, denken we doorgaans niet aan groenten en fruit. Heb jij een aanrader die toch lief is voor onze darm?
Het is maar te zien wat je verstaat onder lekker. Comfort food is vaak voeding met vet in. Dat is op zich prima zolang het over gezonde vetten gaat. Ik denk hier aan een hartige warme soep met pompoen of zoete aardappel. Je kunt daar bijvoorbeeld wat extra olijfolie aan toevoegen. Als het gaat over zoetigheid, denk ik bijvoorbeeld aan bananenbrood, eventueel met een klein beetje honing. En eventueel wat zoete aardappel erop. Ongezonde vetten, suikers en zoute chips kunnen we maar beter vermijden.
Wat is voor jou de nummer 1-tip voor een gezonde darm?
Er zijn er heel veel! In de eerste plaats raad ik aan om meer groenten te eten om zo meer vezels binnen te krijgen. De meeste mensen eten echt wel te weinig groenten. Nu wordt aangeraden om 250 g groenten per dag te eten maar dat is eigenlijk wel heel laag. Zelf raad ik 400 g per dag aan.
Daarnaast proberen de meeste mensen alleen maar in de avond groenten te eten. Dan nog aan je dagelijkse hoeveelheid komen is bijna onmogelijk. Je kan dus maar beter zorgen dat je overdag bij de lunch ook al groenten binnen krijgt. Ook goed kauwen is van belang. Zo kunnen alle bacteriën en enzymen goed functioneren om de vertering in gang te zetten.
Gezond van Kop tot Teen: wat mogen we verwachten van dit nieuwe boek?
Dit nieuwe boek bekijkt de relatie tussen de verschillende systemen in het lichaam. We hebben geprobeerd om het hele lichaam te beschrijven – zeg maar alle organen en al wat daar eigenlijk mis kan gaan. Ook hebben we het over veel voorkomende aandoeningen en wat je zelf kunt gaan doen, steeds op een wetenschappelijk onderbouwde manier. Mijn bijdrage is natuurlijk het hoofdstuk over de darm, naast stukjes over detoxen en neuropsychologie.