Als je veel achter een beeldscherm werkt en je muis te stevig vasthoudt, dan kan je pijn krijgen aan je pols. Iedere keer dat je je muis pakt, voel je het weer. Een naar gevoel, vooral als je aan het werk bent.
Of als je kassawerk doet en de boodschappen over de scanner heen en weer beweegt, dan kun je op den duur last krijgen van je schouder of elleboog.
Dit zijn slechts twee van veel voorbeelden waarbij je pijnklachten kan ontwikkelen. Deze pijnklachten vallen allemaal onder de paraplubenaming RSI.
Beweging herhalen
RSI is de afkorting voor Repetitive Strain Injury. Door een herhalende beweging kun je pijnlijke klachten ontwikkelen en dat kan in ieder deel van het lichaam ontstaan. Meestal bevindt het zich in spieren, pezen en gewrichten. Het kan verschillende pijnklachten geven, naar gelang waar het in het lichaam voorkomt.
RSI is ook bekend onder de namen KANS (klachten aan de nek en/of schouder) en CANS (complaints of the arm, neck or shoulder). KANS dekt in veel gevallen de lading beter dan RSI, omdat je dezelfde pijnklachten kan krijgen door lang in dezelfde, vaak verkeerde, houding te zitten.
Ontstaan van RSI-klachten
RSI-klachten kunnen ontstaan doordat je constant dezelfde beweging maakt, waardoor spieren, pezen en gewrichten overbelast kunnen raken. Kassawerk, beeldschermwerk, teveel op je GSM werken, gamen, sporten; het zijn allemaal activiteiten waarbij je vaak dezelfde beweging maakt of langdurig in een verkeerde houding zit.
Door het maken van eenzelfde beweging of lang in dezelfde houding zitten, ontstaat er een overbelasting. Deze overbelasting heet dus RSI. Het is echter een verzamelnaam voor allerlei aandoeningen die voortkomen uit een repetitieve beweging of een slechte houding.
Zo horen aandoeningen als frozen shoulder, tenniselleboog, voetbalknie, muisarm, GSM-duim en carpaal tunnelsyndroom allemaal onder de noemer RSI. Maar ook langdurig naar een tablet staren met je hoofd naar beneden geeft RSI-achtige klachten in de nek.
Enkele veelvoorkomende vormen van RSI zijn:
- Bursitis: ontsteking en zwelling aan vloeistof in de buurt van een knie-, elleboog- of schoudergewricht;
- Tendonitis: peesontsteking;
- Tendinose: degeneratie van de collageencellen in de pezen;
- Carpaal tunnel syndroom: pijnlijke zenuwbeknelling aan de voorkant van de pols;
- Ziekte van Raynaud: bloedvatvernauwing door kou of stress in de ledematen, kan worden veroorzaakt door werken met trillende voorwerpen;
- Cubitaal tunnel syndroom: herhaalde of langdurige druk op je telefoonbotje (funny bone) in de elleboog;
- Het syndroom van De Quervain: pijnlijke peesaandoening aan de duimzijde van de pols;
- Thoracic outlet syndroom: beknelling van bloedvaten of zenuwen tussen het sleutelbeen en de eerste rib;
- Intersectiesyndroom: pijnlijke ontsteking van specifieke spieren in de onderarm, veroorzaakt door herhaaldelijk buigen en strekken van de pols;
- Contractuur van Dupuytren: verdikking van weefsel in de handpalm en vingers wat kan leiden tot permanent gebogen vingers, vibrerend gereedschap verhoogt het risico;
- Rotator cuff-syndroom: beschadiging van een pees die het schoudergewricht op zijn plaats houdt;
- Mediale epicondylitis, of golferselleboog: dit treft de binnenkant van de onderarm, bij de elleboog;
- Laterale epicondylitis, of tenniselleboog: dit betreft het buitenste deel van de elleboog;
- Stenoserende tenosynovitis, of trigger finger: een vingergewricht komt vast te zitten in de gebogen positie en als hij wordt gestrekt, hoor je een knak;
- Radiale tunnel syndroom: doffe pijn aan de bovenkant van de onderarm door een geïrriteerde zenuw;
- Schrijverskramp: spierkrampen in de handen en armen, als gevolg van overbelasting.
Symptomen van RSI
RSI kan verschillende pijnklachten geven die voelen als spierpijn, maar dan net een beetje scherper. De klachten bevinden zich vooral aan de armen, nek, schouder en bovenrug, maar ook in gewrichten als de elleboog, knie, pols en duim.
Je kan bij RSI klachten als pijn in het gewricht en de spieren ervaren, maar ook een soort doofheid, zwakheid, tintelingen en irritatie. Rondom gewrichten kan zelfs een zwelling ontstaan door de overbelasting wat kan resulteren in een slijmbeursontsteking. Soms zijn de spieren dusdanig overbelast dat je ze voelt trillen bij het ontspannen.
Natuurlijk kan overbelasting altijd zomaar een keertje voorkomen. Bijvoorbeeld doordat je intensief gesport hebt of een lange voetbalcompetitie op een spelcomputer met vrienden hebt gespeeld. Of juist doordat je een deadline wilde halen en de hele nacht naar je beeldscherm hebt zitten turen.
Bij RSI houden de klachten echter langer aan dan zes weken en merk je de overbelasting zowel voor, tijdens en na het gebruiken van de overbelaste spieren en gewrichten. Zo ervaar je bijvoorbeeld pijn bij het werken achter de kassa, het beeldscherm, met gamen of juist met sporten.((2021, Begrippen RSI/KANS/CANS))
Risicofactoren voor RSI
RSI kan ontstaan doordat je een slechte ingerichte werkplek hebt, waardoor je dus je werk niet ergonomisch kan uitvoeren. Daarnaast kan de aandoening in de hand gewerkt worden door weinig afwisselende activiteiten en een slechte conditie. Het is mogelijk om KANS-klachten te voorkomen en natuurlijk om er vanaf te komen.
Preventie van RSI
Voorkomen is beter dan genezen. Als je zittend werk hebt of werk doet waarbij je steeds dezelfde bewegingen moet maken, dan is het aan te raden om te proberen de herhalende bewegingen regelmatig te stoppen.
Neem voldoende pauzes, ga staan, loop een rondje, doe wat stretchoefeningen, ga anders zitten en zorg ervoor dat je bepaalde spieren en gewrichten niet te veel overbelast. Neem ook pauzes voor je ogen. Staar zo nu en dan naar een object in de verte, zodat de spieren rondom je ogen tot rust kunnen komen.
Daarnaast is het aan te raden om goed voor je algehele gezondheid te zorgen. Eet gezond, beweeg regelmatig en stop met roken. Roken kan namelijk de bloedcirculatie verminderen en een betere bloedcirculatie helpt om RSI te voorkomen. Zorg er ook voor dat je werkplek ergonomisch wordt ingericht, om zo het ontwikkelen op KANS te verminderen.
Behandeling van KANS
Heb je een vorm van RSI gekregen, dan zijn er verschillende behandelmethodes. Rust is hierbij heel belangrijk. Geef de spieren en gewrichten rust, gebruik indien nodig een icepack of juist een warme kruik – net wat je prettig vindt – en gebruik indien nodig een pijnstiller. Het doen van oefeningen met een fysiotherapeut vermindert de pijn en helpt je bij de preventie van KANS-klachten.((2021, KANS (Klachten aan de arm en/of schouder) – Alpha Fysiotherapie))
Het ligt uiteraard aan de RSI-plek, maar een spalk of speciale brace kan helpen om het gewricht en de omliggende spieren tot rust te brengen. Dat geldt ook voor het intapen met sporttape of het gebruiken van een ondersteunende bandage.
Soms wordt er overgegaan tot een operatie, zoals bij carpaal tunnelsyndroom. Een operatie is vaak het laatste wat een behandelend arts zal voorstellen, maar kan in veel gevallen wel uitkomst bieden.((19 januari 2018, Repetitive strain injury (RSI) explained))
Fabeltjes rondom RSI
Lang werd RSI alleen toegeschreven aan mensen die met computers werkten. Het stond bekend als de ‘muisarm’. Toch hoef je niet dagelijks met computers te werken om RSI klachten te krijgen. In alle beroepen en hobby’s waarbij je steeds dezelfde beweging maakt, kan RSI ontstaan.
Daarnaast wordt vaak gezegd dat RSI en KANS je arbeidsongeschikt maken. Dat is niet waar. Natuurlijk is het lastig als je pijn ervaart tijdens het werk. Maar dankzij goede behandelmethodes kun je wel weer aan het werk blijven. Veel werkgevers doen veel voor hun werknemers om RSI en KANS-klachten te voorkomen. Mocht je dus RSI ontwikkelen, dan is het aan te raden dit met de werkgever te bespreken.
Met RSI-klachten naar de huisarts
Heb je last van spieren en gewrichten en gaat het niet zomaar over? Dan is het aan te raden om een huisarts te raadplegen. Hij kan je namelijk doorverwijzen naar de fysiotherapeut. Veel klachten zijn namelijk met goede fysiotherapie voor een deel te genezen. Daarnaast kunnen huisarts en fysiotherapeut samen kijken of er een aanvullende behandeling nodig is.
Als je RSI ontwikkelt, dan zal je dat in eerste instantie niet meteen herkennen als een RSI-klacht. Het ontstaat ook vrij geleidelijk, waardoor je het misschien niet direct door hebt. Gewone spierpijn ontstaat eigenlijk meteen na het sporten. De overbelastingpijn van RSI ontstaat door langdurig een beweging te herhalen.
Daarom is het belangrijk om deze klachten te voorkomen, maar ook om ze in een vroeg stadium te signaleren. Hoe sneller je naar de huisarts stapt, des te beter kun je de klachten verhelpen en weer pijnvrij genieten van het leven.((16 augustus 2013, A self-management program for employees with complaints of the arm, neck, or shoulder (CANS): study protocol for a randomized controlled trial))((juli 2016, Course, prognosis and management of nonspecific musculoskeletal disorders))((januari 2016, Repetitive Strain Injury (RSI) among computer users: A case study in telecommunication company))
Vind je onze blogs interessant? Schrijf je dan zeker in op de nieuwsbrief: