Goed nieuws: stoppen met piekeren kun je leren! Marleen Derks, psycholoog en piekertherapeut, hielp met de door haarzelf ontwikkelde KEUZE-methode al vele mensen effectief van het piekeren af te komen. Met ‘Nooit meer piekeren’ reken je in vijf stappen af met je innerlijke criticus!
In je boek ‘Nooit meer piekeren’ haal je de door jou ontwikkelde KEUZE-methode aan. Kun je deze methode in het kort aan onze lezers uitleggen?
In mijn praktijk zie ik mensen die last hebben van een angststoornis, burnout, depressie, stress, faalangst of overspannen zijn. Ook help ik mensen met onder meer traumaverwerking, levensvragen en relatieproblemen. Vaak is er veel onzekerheid, weinig zelfvertrouwen, sociale angst en moeite met assertiviteit. Piekeren blijkt bij veel van deze klachten een gemeenschappelijke en terugkerende factor.
Steeds vaker merkte ik dat dat piekeren een groot probleem was voor mijn cliënten. Ik ben me verder gaan verdiepen in dit terugkerende patroon en in wetenschappelijk onderzoek op dit terrein. Zo heb ik de KEUZE methode ontwikkeld. Ik werk hier zelf al jaren mee. Mijn ervaring en de ervaring die ik heb opgedaan met cliënten in mijn praktijk, is dat je met deze methode effectief van het piekeren af kunt komen.
Pas als je weet hoe je piekergedrag werkt, kun je het veranderen. Als je actief aan de slag gaat met mijn boek, krijg je veel inzicht in je gedachten, gevoelens en gedragspatronen. Je leert jezelf beter begrijpen en komt erachter wat belangrijk voor je is. Tobben, kniezen, malen, piekeren… omgaan met die wirwar van gedachtes is niet altijd eenvoudig en iedereen maakt in zijn leven moeilijke periodes mee. Overmatig piekeren is ook een veelgehoorde klacht bij mensen die overspannen zijn of last hebben van een angststoornis, stress, depressie, faalangst of een burnout. Leren om te stoppen met piekeren is een goede eerste stap om deze problemen aan te pakken.
De K.E.U.Z.E.-methode kan opgedeeld worden in vijf stappen:
- Kies: Gedachten doorzien en toetsen
- Emotieregulatie: Gevoelens ervaren zonder erdoor overspoeld te raken
- Uitvoeren: Gedrag experimenteren met andere gewoonten/oplossingen
- Zelfreflectie: Criticus = Coach Positieve zelfspraak
- Evaluatie: Proces stappen nalopen, wat ging goed, wat doe je volgende keer anders?
Is stoppen met piekeren niet eerder een ‘makkelijker gezegd dan gedaan’-probleem?
Wat is het alternatief? Ik ben zelf ervaringsdeskundige op dit vlak, dus kan erover meepraten. Piekeren laten voortbestaan zonder er iets aan te doen, is sowieso geen goed idee. Stoppen met piekeren kun je leren en met behulp van deze KEUZE methode breng je het denken, voelen en doen weer met elkaar in balans.
Wat is piekergedrag precies en hoe komen gedragspatronen hier bij kijken?
Piekeren is een vorm van zinloos en doelloos denken. Het is zelfreflectie in een negatieve stemming die het zelfvertrouwen ondermijnt. Piekeraars hebben doemscenario’s bij zaken die ze niét kunnen voorspellen. Piekeren heeft nadelige gevolgen: je maakt jezelf op deze manier alleen maar banger en angstiger. Het maakt je gevoelig voor verslavingen, burn-out, angststoornissen, eetstoornissen en depressie. Faalangst is een vorm van piekeren.
Een derde van de Nederlanders gaat dagelijks ernstig gebukt onder chronisch piekergedrag. Zo erg dat het hun functioneren belemmert. Volgens het DSM classificatiesysteem van psychische stoornissen is piekeren, een kernsymptoom van angststoornissen.
Hoe kunnen we negatieve denkpatronen herkennen?
- De innerlijke criticus
- Faalangst
- Vermijdingsgedrag
Welke praktijken kunnen we zelf proberen bij piekergedrag?
Met een dagboek kom je al heel ver. Ook is het aan te raden om de voor- en nadelen te overwegen en zo een overzicht te creëren in je hoofd.
Heb je dit onder de knie, dan leert nooit meer piekeren je om
- je hoofd leeg te maken en te ontspannen
- om te gaan met je emoties
- jezelf te begrijpen
- je capaciteiten beter te benutten
- prioriteiten te stellen
- op jezelf te vertrouwen
- de baas te worden over je eigen hoofd, zodat je zelf bepaalt wat en wanneer je denkt
Hoe kan je op een openbare plek waar veel prikkels zijn je hoofd leegmaken?
Dat kan niet zomaar. Als je prikkelgevoelig bent, is het belangrijk dat je er vooraf voor traint.
Wat helpt is per persoon verschillend. De ene persoon heeft er iets aan om te focussen op zichtbare details. De ander bijvoorbeeld door muziek op te zetten. Zoek naar een hulpmiddel dat voor jou werkt en probeer dat te trainen.
Wat is volgens jou de beste respons als ik merk dat ik terugval in piekergedrag?
Het beste is vooraf een terugvalplan opstellen waarbij je de triggers opneemt die aanzetten tot piekergedrag. Pas als je weet hoe je piekergedrag werkt, kun je je focussen op verbetering.
Wat als ik op eigen houtje niet van mijn piekergedrag afraak?
Omgaan met negatieve gedachtes is absoluut niet eenvoudig. Als je merkt dat je er langdurig last van hebt, is de eerste en beste stap om professionele hulp te zoeken. Piekeren is gerelateerd aan burn-out, angststoornissen, depressie, verslaving en eetstoornissen. Het kan dus dat deze negatieve gedachtes heel wat ergere gevolgen met zich meebrengen, dus probeer op tijd hulp te zoeken om andere problemen te vermijden.