Hendrik Cammu is hoogleraar aan de VUB, gynaecoloog, en schrijft in tussentijd voor De Tijd en EOS. Hendrik ken je misschien ook van zijn optreden in het televisieprogramma Van Gils & Gasten. In zijn boek “Wat moet ik nu geloven dokter?” schept hij duidelijkheid in de soms tegenstrijdige onderzoeken naar beweging en voeding.
Hendrik, waarom ben jij als gynaecoloog begonnen met boeken schrijven over beweging en voeding?
Ik geef al jaren lezingen over allerhande medische onderwerpen die ik verstaanbaar maak voor de leek. Vroeg ik na mijn praatje of er nog vragen waren dan gingen die meestal over voeding. Ik kende heel weinig van voeding waardoor ik geen intelligent antwoord kon geven, ik kwam niet verder dan wat clichés. Dat was niet netjes tegenover mijn toehoorders, bijgevolg ben ik, redelijk fanatiek, in het onderwerp gedoken met een boek als gevolg.
De mens is zwaarder dan vroeger, maar leeft ook langer. Hoe komt dit?
Lang leven is een optelsom, meer van dit en minder van dat. Sinds WOII is de welvaart duizelingwekkend gestegen, er is betere gezondheidszorg, mensen zijn zich ook meer bewust van gezondheid, er zijn minder verkeersdoden, veel minder kindersterfte en, het belangrijkste, de kans op hart/vaataandoeningen zijn fel verminderd grotendeels omdat de mensen minder roken en de kwaliteit van de voeding beter is geworden. Obesitas is de keerzijde van de medaille. Zouden er minder zwaarlijvige mensen zijn dan zou de levensverwachting nog hoger zijn.
Jij bent geen voorstander van het BMI. Hoe gaan we dan wel na of we een gezond lichaamsgewicht hebben?
BMI is interessant als het om hoge waarden gaat 30 of meer. Vanaf 30 ben je zwaarlijvig maar dat wil niet zeggen dat iemand met een BMI van 24 gezond is. Je kent zeker mannen met van die magere armen en benen maar met een dikke buik. Welnu, de buikomtrek is dan een veel betere maatstaf voor gezondheid dan gewicht. Een persoon met een BMI van 28 zonder buik is gezonder dan een persoon met een BMI van 23 met buik.
Door de menopauze komen vrouwen vaak aan in de buikzone. Hoe verschilt deze vorm van buikvet met ‘normaal’ buikvet?
Geen verschil. Buikvet is niet echt buikvet. Het “gevaarlijke” vet is datgene wat zich rond de darmen opstapelt. Uiterlijk heb je dan een dikke buik. Dit vet is gevaarlijk omdat het dynamisch is, het breekt snel af en bouwt snel op, daardoor is er veel “vetcirculatie” via de bloedvaten. Daardoor kunnen de vetten zich afzetten in de wanden van de bloedvaten.
Biologische voeding is in opmars, terwijl voeding met bewaarmiddelen en gewassen behandeld met pesticiden worden afgekeurd. Wat is jouw mening hierover?
Ik heb niet echt een mening hierover. Dit is zeer complexe materie. Bio-voeding wil niet zeggen dat het gezonder is, het wil enkel zeggen dat het biologisch is geteeld. Er is geen enkele publicatie die bewijst dat bio-voeding gezonder is. Het is wel duurder. Gevoelsmatig ben ik tegen pesticiden maar ik besef ook wel dat het soms niet te vermijden is. En, in de lage inkomen-landen hebben pesticiden al duizenden en duizenden kinderen van een honger/infectiedood gered. Maar nogmaals, het is te complex om in enkele regels te vatten.
Dat beweging goed voor ons is, weten we ondertussen. Waarom dit zo is, weten minder mensen. Kun jij het even voor ons uitleggen?
Twee soorten bewegen. Uithouding, kweken van fitheid heeft zeer grote cardiovasculaire voordelen (lagere bloeddruk, beter suikermetabolisme, minder LDL cholesterol, meer “lean” spiermassa.) De beste sporten hier zijn stappen en fietsen, eventueel zwemmen. Bij ouder wordende mensen is kracht ook belangrijk (zeker bij vrouwen omdat krachttraining osteoporose tegengaat) omdat sarcopenie (het smelten van de spiermassa) de levensverwachting doet dalen. Mensen met nog een goede spierkracht vallen minder, breken minder vaak een bot, zijn fitter, kortom leven langer. Het volstaat om dagelijks enkele tientallen keren gewichten (2 x 1,5 kg bv.) boven het hoofd te tillen.
Ondanks dat lichaamsbeweging belangrijk is, hebben sommige mensen een hekel aan bewegen. Hoe kunnen we onszelf motiveren om voldoende te bewegen?
Bewegen zomaar is tegen onze natuur. Lees het hoofdstuk hierover in mijn boek. De kunst is om te sporten met een doel. Naar je werk gaan te voet of met fiets bv. In groep fietsen om mekaar te zien. Op familiebezoek gaan met de fiets. Onze voorouders deden nooit creatieve sporten zoals fitness, jogging of wielertoerisme maar ze bewogen wel meer dan wij? Hoe? Omdat ze bewegen incorporeerden in hun dagelijks leven.
Naast de huisdokter, hebben we er nu ook dokter Google bij. Wat vind jij als arts van die ontwikkeling?
Maakt mij niet uit. Heb er geen enkel probleem mee. Mensen doen maar. Ik juich het niet toe noch veroordeel ik het. Soms is wat ze hebben gelezen op het net een goede openingszet.
Als je onze lezers een tip mag geven, welke zou die zijn?
1° Eén voedingsstof (blauwe bes, kurkuma, et cetera) alleen kan nooit verantwoordelijk zijn voor gezond eten. Voeding is een samenstelling van ingrediënten. De Mediterrane manier van eten bv. is wel gezond.
2° Tracht “bewegen” in je dagelijks leven in te passen, dan doe je het vanzelf. Joggen maakt je knieën, enkels en heup kapot.
Elke 2 weken wordt er een nieuw interview gepubliceerd. Vul hieronder je e-mailadres in en ontvang die automatisch in je inbox.