Wat weet jij over bloeddruk? Misschien ken je je eigen waardes, maar weet je ook wanneer je bloeddruk te hoog is? Is dat gevaarlijk, wat voel je ervan? Wat kan je eraan doen als je bloeddruk te hoog is? Op dat soort vragen gaan we in dit artikel antwoord geven.
Wat is bloeddruk?
Laten we beginnen bij de vraag wat is bloeddruk eigenlijk? Bloeddruk is de druk in je bloedvaten. Als je bloeddruk wordt gemeten dan krijg je twee getallen te horen, bijvoorbeeld 120/80. In dit geval is 120 de bovendruk, en 80 is de onderdruk.
Je hart pompt je bloed door je bloedvaten, en als het hart samentrekt, pompt het je bloed krachtig je slagaders in. De druk op de vaatwand is op dat moment hoog. Dit noemen we de bovendruk, of ook wel de systolische bloeddruk. De bovendruk is altijd het hoogste getal van de twee. De onderdruk, ook wel diastolische druk, is de laagste waarde. Als het hart zich ontspant na een samentrekking, dan is de druk juist lager.((6 mei 2019, Ik heb hoge bloeddruk))((2020, Wat is bloeddruk?))
Geschiedenis van de bloeddrukmeting
Bloeddruk werd voor het eerst gemeten in 1711 door Stephen Hales. Hij deed dat door een glazen buis in een slagader van een paard te steken en zag het stijgen en dalen van bloed in de buis en zijn conclusie was dat het te maken moest hebben met fluctuerende druk in de bloedvaten van het paard. Deze techniek was nogal onprettig voor het paard, en dat is nog zwak uitgedrukt. Het paard overleefde het niet. Deze techniek was dus ongeschikt voor het meten van bloeddruk.
De eerste pogingen om op een niet-invasieve manier de bloeddruk te meten werden gedaan door Karl Vierordt in 1855. Helaas was het apparaat bijna 1,70 meter hoog en het produceerde zeer ongelijke resultaten. In 1882 werd voor het eerst een handzame bloeddrukmeter gemaakt door Robert Ellis Dudgeon.
Pas in 1905 werd er bloeddruk gemeten zoals we het nu kennen, met een bovendruk en een onderdruk. De Rus Nicolai Krotokoff was daarvoor verantwoordelijk.((2018, A short but complete history of blood pressure)) Tegenwoordig zijn er volledig automatische bloeddrukmeters. Met een manchet om de bovenarm die opgepompt wordt en daarna langzaam leegloopt kan het apparaat de bloeddruk meten. Veel huisartsen hebben een voorkeur voor een niet-automatische bloeddrukmeter. Beide manieren van meten zijn betrouwbaar.
Wat is een normale bloeddruk en wanneer is je bloeddruk te hoog?
De ideale bloeddruk ligt tussen 90/60 en 120/80. Hoge bloeddruk, ook wel hypertensie, is een bloeddruk die hoger is dan 140/90.((23 oktober 2019, High blood pressure (hypertension) – NHS)) Bij het meten gaan we uit van een situatie in rust. Je huisarts zal daarom eerst even rustig met je praten voordat de bloeddruk gemeten wordt. Als je net van de fiets springt is je bloeddruk iets hoger dan in rust. Ook emoties en stresssituaties kunnen de bloeddruk verhogen. Een arts zal daarom dus wat vaker je bloeddruk willen meten als de druk aan de hoge kant is. Als de gemiddelde bloeddruk van diverse metingen hoger is dan 140 dan spreken we van hoge bloeddruk.
Gevolgen van een te hoge bloeddruk
Van een bloeddruk die te hoog is merk je zelf meestal niets. Een bloeddruk die te hoog is, geeft meestal helemaal geen klachten. Daarom is het verstandig, zeker als je ouder bent dan 40 jaar, om je bloeddruk af en toe te laten controleren door je huisarts. Bij een extreem hoge bloeddrukwaarden kan je bijvoorbeeld hoofdpijn krijgen, misselijk worden of bijvoorbeeld kortademig zijn.
Ongeveer 1 op de 4 Nederlanders heeft een bloeddruk die te hoog is. Bij de groep 65-plussers is dat zelfs bij 1 op de 2 mensen het geval! Een bloeddruk die te hoog is, verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Denk daarbij aan een beroerte of een hartinfarct. Het is dus bedrieglijk, je voelt er niets van maar het is wel erg gevaarlijk.((2020, Hoge bloeddruk – UMC Utrecht))
Een bloeddruk die te hoog is heeft niet alleen gevolgen voor het hart en de bloedvaten, maar het vormt ook een extra belasting voor de hersenen, nieren en ogen. Als je bloeddruk te hoog is, kan het verlagen van de bloeddruk (zelfs al bij een kleine verlanging) het risico op deze gezondheidsproblemen helpen te verminderen.((23 oktober 2019, High blood pressure (hypertension) – NHS))
Wat kan je doen aan een te hoge bloeddruk?
Je kunt op verschillende manieren zelf iets doen om je bloeddruk te verlangen. We bespreken 5 manieren die helpen om je bloeddruk weer op een gezond niveau te krijgen.
- Eet gezond: Door gezond te eten verlaag je je bloeddruk en zorg je voor een gezond gewicht. Eet daarom volkoren producten, en veel fruit en zeker veel groente. Pas op met drop en zoethoutthee. Daar zit een stofje glycyrrhizine in en dat werkt bloeddruk verhogend. En hoe zit het ook alweer met alcohol? Dat was toch goed voor je bloeddruk? Het advies is om maximaal 1 glas alcohol te drinken, maar liever helemaal niet. Er zijn ook voedingsstoffen die kunnen helpen bij het verlagen van je bloeddruk: knoflook helpt bijvoorbeeld goed.((16 juni 2008, Effect of garlic on blood pressure: A systematic review and meta-analysis)) Ook Hibiscus extracten, Spirulina en Magnesium hebben een bloeddrukverlagende werking.((24 februari 2014, Hibiscus sabdariffa extract lowers blood pressure and improves endothelial function))((2016, Effects of spirulina consumption on body weight, blood pressure, and endothelial function in overweight hypertensive Caucasians))
- Minder zout eten: let op het zoutgehalte in je voeding. Te veel zout geeft ook een verhoogde bloeddruk. Veel thuismaaltijden bevatten te veel zout, probeer daarom zoveel mogelijk zelf vers voedsel te bereiden. Breng je maaltijden op smaak met verse kruiden in plaats van met keukenzout.
- Beweeg voldoende: door elke dag minimaal 30 minuten stevig te wandelen kan je je bloeddruk verlagen. Wandelen werkt voor veel mensen ook stress verlagend. Wandelen is dus op twee manieren goed voor het verlagen van je bloeddruk. Kies altijd wel een sport of activiteit waar je plezier in hebt, dan houd je veel langer vol.
- Zorg voor een gezond gewicht: met een gezond gewicht heb je veel minder kans op een te hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Stort je niet in een crashdieet om meer dan een kilo per week af te vallen.
- Stop met roken: Nicotine in sigaretten verhoogt je bloeddruk. Als je serieus wil stoppen met roken, vraag dan om hulp bij je huisarts. Met de juiste hulp is de kans dat je stoppoging slaagt veel groter. Laat je niet ontmoedigen door pogingen uit het verleden die niet gelukt zijn. Beschouw het niet als falen als het niet lukt. Niemand wil falen en veel mensen durven niet eens meer te stoppen omdat de kans groot is dat ze falen. Zonde! Makkelijk zal het niet worden maar iedereen kan stoppen, jij ook.((2020, Wat kan ik eten bij een hoge bloeddruk?))
Door het volgen van deze 5 adviezen kan je algehele gezondheid een flinke boost krijgen. Je zult niet alleen een lagere bloeddruk krijgen met deze adviezen, maar ook bijvoorbeeld meer energie. Je slaat dus veel vliegen in één klap. Naast deze leefstijladviezen kan het ook nodig zijn om de bloeddruk met medicatie omlaag te krijgen.
Bestaat er ook een te lage bloeddruk?
Een te lage bloeddruk, ook wel hypotensie, bestaat helaas ook. We spreken van een lage bloeddruk als de bloeddruk lagen is dan 90/60. In de praktijk hangt er niet echt een precieze waarde aan een te lage bloeddruk.
De bloeddruk is te laag als je er last van hebt. Klachten die verband houden met een lage bloeddruk zijn: duizeligheid, flauwvallen en licht in je hoofd zijn. Het eten van extra zout en drop is geen goed idee als je een te lage bloeddruk hebt. Daarmee belast je je nieren te zwaar. Over het algemeen is een lage bloeddruk onschuldig.((8 mei 2019, Everything You Need to Know About Low Blood Pressure))
Vind je onze blogs interessant? Schrijf je dan zeker in op de nieuwsbrief: