Vitamine A

Wat is vitamine A?

Vitamine A is een vetoplosbare vitamine die in de lever wordt opgeslagen. Vitamine A is op te delen in twee verschillende types, namelijk retinol en provitamine A.

Retinol heeft zijn naam te danken aan zijn positieve bijdrage aan de gezondheid van het netvlies (de retina). Retinol afkomstig is uit dierlijke voedingsmiddelen en kan direct door het lichaam worden gebruikt.

Provitamine A is een andere naam voor carotenoïden die het lichaam kan omzetten in vitamine A. Carotenoïden zijn pigmenten die fruit en groenten hun kenmerkende gele, oranje of rode kleur geeft. Voorbeelden van carotenoïden zijn alfa- en bètacaroteen, en bèta-cryptoxanthine.

Wat doet vitamine A in je lichaam?

Vitamine A speelt heel wat rollen in je lichaam:

• Het speelt een rol in het celspecialisatieproces.
• Het behoud van een goed ijzergehalte in het bloed.
• Het bijdragen tot een normale werking van de slijmvliezen.
• Het gezond houden van de huid.
• Het is goed voor het gezichtsvermogen.
• Het heeft een positieve invloed op het immuunsysteem.

Waarin zit veel vitamine A?

Vitamine A zit vooral in producten van dierlijke oorsprong, namelijk vlees, zuivel, vis en eierdooiers. Ook aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten is vaak vitamine A toegevoegd. Orgaanvlees, meer bepaald lever, is de grootste bron van vitamine A.

In welk fruit zit vitamine A?

Vitamine A zit in fruit enkel in de vorm van carotenoïden. Fruit rijk aan provitamine A carotenoïden zijn abrikozen, mango’s, sinaasappelen en mandarijnen.

Welke groente bevat de meeste vitamine A?

Provitamine A is rijkelijk aanwezig in wortelen, paksoi, spinazie, zoete aardappel, waterkers, boerenkool, andijvie en snijbiet. Carotenoïden hoeven dus niet altijd geel of oranje te zijn.

Hoeveel vitamine A mag je?

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor vitamine A per bevolkingsgroep is:

• Baby’s: 300 mcg
• 1-3 jaar: 350 mcg
• 4-8 jaar: 400 mcg
• 9-13 jaar: 600 mcg
• Meisjes 14-18 jaar: 700 mcg
• Jongens 14-18 jaar: 900 mcg
• Volwassen mannen: 800 mcg
• Volwassen vrouwen: 680 mcg
• Zwangere vrouwen: 800 mcg
• Vrouwen die borstvoeding geven: 1100 mcg

De aanbevolen aanvaardbare bovengrens voor vitamine A per bevolkingsgroep is:

• 0-1 jaar: geen cijfers
• 1-3 jaar: 800 mcg
• 4-6 jaar: 1100 mcg
• 7-10 jaar: 1500 mcg
• 11-14 jaar: 2000 mcg
• 15-17 jaar: 2600 mcg
• +18 jaar: 3000 mcg

Wat als je een vitamine A-tekort hebt?

Een vitamine A-tekort komt niet vaak voor omdat je lichaam deze vitamine opslaat. Eet je voldoende gevarieerde voeding, dan zal je zeker geen tekort ervaren. Is dat niet zo, dan kan er wel een tekort ontstaan. Dat gebeurt vaak in mensen bij wie rijst het hoofdbestanddeel van de maaltijden is.

Ook darmziekten, alvleesklierziekten, een verstopte gal en levercirrose kunnen leiden tot een vitamine A-tekort. Zware drinkers kunnen eveneens kampen met een deficiëntie.

Je herkent een tekort aan een zwakke weerstand, huid- en haarproblemen, een slecht gebit, nachtblindheid en vruchtbaarheidsproblemen.

Waarom is teveel vitamine A schadelijk?

Te vaak orgaanvlees eten kan leiden tot een vitamine A-vergiftiging. Bij plantaardige bronnen van vitamine A komt dit niet voor.

Ook een overdosis supplementen kan een vergiftiging veroorzaken. Symptomen hiervan zijn hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, vermoeidheid, en afwijkingen aan de ogen, de huid en het skelet.

Wat zijn de mogelijke bijwerkingen?

Overschrijdt in ieder geval nooit de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. In tegenstelling tot wateroplosbare vitamines, wordt een teveel aan vetoplosbare vitamines niet zomaar uit je lichaam verwijderd.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Als je zwanger bent en borstvoeding geeft, heb je net meer behoefte aan vitamine A. Dit is namelijk nodig voor de gezondheid van je kind.

Echter moet je wel opletten dat je niet te veel vitamine A gaat innemen. Bij pasgeborenen kan dit namelijk zorgen voor aangeboren afwijkingen. Kies dus vooral voor vitamine A in de vorm van fruit en groenten.

Wat doet vitamine A met je huid?

Vitamine A is nodig voor het behoud van een normale structuur en functie van de huid. Dermatologen gebruiken soms retinol om huidvernieuwing bij rimpels en pigmentvlekken te stimuleren. Drogisten verkopen ook retinol in de vorm van huidserums en crèmes.